مدل‌سازی تفاوت استفاده از ‌تکنیک‌های حسابداری مدیریت بر کارایی ‌سیستم‌های کنترل مدیریت با استفاده از معادلات ساختاری و انتخاب بهترین مسیر تأثیرگذاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

2 استاد مالی، گروه برنامه ریزی و مدیریت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

چکیده

موضوع و هدف مقاله: امروزه ‌تکنیک‌های حسابداری مدیریت، اطلاعات ارزشمند و مورد نیاز مدیران ‌سازمان‌ها را فراهم می‌نمایند و انتظار می‌رود که بر ‌سیستم‌های کنترل مدیریت مؤثر واقع شوند. هدف اصلی این پژوهش، ارائه مدلی است که بتواند تأثیر ‌به‌کارگیری ‌تکنیک‌های مختلف حسابداری مدیریت برکارایی ‌سیستم‌های کنترل مدیریتی ‌شرکت‌ها را به خوبی تبیین نماید.
روش پژوهش: جامعه آماری این پژوهش، کلیه ‌شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران که سهامدار عمده آنها دولت بوده و یا وابسته به دولت می‌باشند در سال ۱۳۹8 و نمونه آماری ۱۴۰ شرکت می‌باشد. ابزار ‌اندازه‌گیری پژوهش نیز پرسشنامه بوده است. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از تحلیل همبستگی و تحلیل علیّت (تحلیل مسیر) استفاده شده است.
یافته‌های پژوهش: یافته‌های پژوهش نشان داد که میزان استفاده از ‌تکنیک‌های حسابداری مدیریت توسط ‌شرکت‌ها اختلاف ‌معنی‌داری دارد و اینکه ‌تکنیک‌های مختلف حسابداری مدیریت تأثیر یکسانی بر کارایی ‌سیستم‌های کنترل مدیریت ندارند.
نتیجه‌‌گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: براساس این پژوهش با بهبود ‌تکنیک‌های حسابداری مدیریت، کارایی ‌سیستم‌های کنترل مدیریت نیز ارتقاء خواهد یافت. همچنین ‌تکنیک‌های موجود در طبقه کاهش اتلاف منابع بیشترین تأثیر مستقیم بر کارایی سیستم کنترل مدیریت را داشته و سایر ‌تکنیک‌ها به ترتیب منابع ‌تأمین اطلاعات برای ‌برنامه‌ریزی و کنترل مدیریتی و خلق ارزش‌ها می‌باشند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Impacts of Utilizing Different Management Accounting Techniques on the Efficiency of Management Control Systems of Organizations

نویسندگان [English]

  • Asghar Aizizi 1
  • Ali Asghar Anvary Rostamy 2
  • Rasool Abdi 3
  • Nader Rezaei 3
1 PhD. Student in Accounting, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran.
2 Professor of Finance, Department of Management & Planning, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor of Accounting, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran.
چکیده [English]

Subject and Purpose of the Article: Today, management accounting techniques provide the valuable information needed by managers of organizations and are expected to be effective on management control systems. The main purpose of this study is to provide a model that can explain the impact of different management accounting techniques on the performance of management control systems of companies.
Research Method: The statistical population of this study is all companies active in the Tehran Stock Exchange whose major shareholders are the government or are affiliated with the government in 2019 and the statistical sample is 140 companies. The research measurement tool was a questionnaire. Correlation analysis and causality analysis (path analysis) have been used to test the research hypotheses.
Research Findings: Findings showed that the use of management accounting techniques by companies has significant differences and that different management accounting techniques do not have the same effect on the performance of management control systems.
Conclusion, Originality and its Contribution to the Knowledge: According to this research, with the improvement of management accounting techniques, the efficiency of management control systems will also be improved. Also, the techniques available in the resource reduction category have the most direct impact on the efficiency of the management control system, and the other techniques are sources of      information, planning, management control, and value creation, respectively.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Management accounting techniques
  • efficiency
  • management control systems
) پاک مرام، عسگر، رضایی، ندا. (1396). تاثیر محیط رقابتی و شاخصه های سازمانی بر شیوه‌های حسابداری مدیریت و عملکرد سازمانی. حسابداری مدیریت، دوره ۱۰، شماره 34، 45-55.
2) تاری وردی، یداله، علی‌محمدی، علی‌محمد، عباسی‌مهر، محمدحسین. (1396). اثربخشی کنترلهای مدیریتی و استراتژی، با تاکید بر نقش حسابداری مدیریت. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، (23)6، 94-79.
3) حجازی، ر.، و فتوحی، ن. (1388). بررسی ارتباط همزمان بین استراتژی رقابتی سازمان, طرح سازمانی و سیستم حسابداری مدیریت با عملکرد سازمان: رویکرد تناسب اقتضایی درصنایع شیمیایی و دارویی و وسایل نقلیه موتوری و خودرو. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی (پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، 1(1)، 17-31.
4) رضایی دولت آبادی، حسین، مهرآذین، سمیرا. (1392). تحلیل نقش حسابداری مدیریت در ایجاد مزیت رقابتی برای سازمانها، در محیط‌های متغییر و پویا. حسابداری، پاسخگویی و منافع جامعه , (1)3,89-99 .
5) سعیدی، هادی، تاتاری، نازگل، محمدی، شعبان. (1398). بررسی نقش میانجیگری حسابداری مدیریت بر رابطه بین طراحی سیستم هزینه و عملکرد شرکت با استفاده معادلات ساختاری مبتنی بر کوواریانس. حسابداری مدیریت،(41)12، 51-37.
6) طالبی، ب.، و بحری ثالث، ج. (1397). بررسی ارتباط بین اجزای سیستم حسابداری مدیریت, ابهام, عدم تمرکز و عملکرد مدیران شرکت های تولیدی شهرستان بناب. حسابداری مدیریت، 11(36 )، 15-30.
7) قنبری، مهرداد، حیدری­نژاد، قدرت­اله، پرندین، کاوه. (1395). مدیریت عملکرد، چالش های فراروی و تئوری پیچیدگی. دوفصلنامه علمی - پژوهشی حسابداری دولتی،  (1)3، 49-58.
8) کردستانی، غلامرضا، خانکی، امیر، قانونی شیشوان، حوریه. (1397). بررسی تأثیر تغییر در خط‌مشی‌های حسابداری بخش عمومی بر اصلاحات اداری. دوفصلنامه علمی - پژوهشی حسابداری دولتی، (2)4،  9-22.
9) کمالی دهکردی، پروانه و غلامیان، مرتضی،1394،بررسی کاربرد تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک در شرکت های تولیدی شهرک های صنعتی، ماهنامه پژوهش های مدیریت و حسابداری، دوره ۲، شماره ۱۲، 47-63.
10) مقدس، آی (1393). ارائه مدل حسابداری مدیریت نوین. پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه فردوسی مشهد. 
11) موسوی شیری, محمود, شاکری, ماهرخ. (1393). استراتژی، حسابداری مدیریت استراتژیک و عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مدیریت، دوره 7، شماره 1 (پیاپی 20)، 93-107.
Abugalia, M. (2011). The Influence of Business Environment on the Effectiveness of Management Accounting Practices: Evidence from Libyan Companies. (Unpublished PhD thesis), University of Huddersfield, UK. Retrived from http://ethos.bl.uk/OrderDetails.do?did=1&uin=uk.bl.ethos.571527
Affes, H., &Ayadi, F. (2014). Contextual factors impact on the use of new management accounting practices: An empirical analysis in the Tunisian context. Journal of Research in InternationalBusiness and Management, 4, 45-55.
Anthony, R. N. & Govindarajan, V. (2007). Management Control Systems, Chicago. Mc-Graw-Hill Irwin.
Anthony, R. and Young, D., 1999. Management control in nonprofit organizations, Boston, Irwin McGraw-Hill.
Barton Cunningham, J. (1992). Theory can be practical: How managers develop their skills.Leadership & Organization Development Journal, 13 (4), 20-26.
Bhimani, A. & Gosselin, M. (1997). Strategy and activity based costing: A cross national study, Available at: https://pdfs.semanticscholar.org/657d/88050c880174e39fcd7248b00a829db3a009.pdf.
Bouwens, J. & Abernethy, M. A. (2000). The consequences of customization on management accounting system design. Accounting, Organizations and Society, 25(3), 221-241.
Brock, D., &Barry, D. (2003). What if planning was strategic? Exploring the strategy planning relationship in multinationals.International Business Review, 12, 543–61.
Chenhall, R. H. & Morris, D. (1995). Organic decision and communication processes and management accounting systems in entrepreneurial and conservative business organizations. Omega, 23(5), 485-497.
Chenhall, R. H. & Langfield-Smith, K. (1998c). The relationship between strategic priorities, management techniques and management accounting: An empirical investigation using a systems approach. Accounting, Organizations and Society, 23(3), 243-264.
Cohen J. E. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Drury, C, (2012). Management and cost accounting. Eighth ed. Cengage leaming EMEA, Andover. Hampshier.
Ferrera, A. Otly, D. (2009). The design and use of performance Management systems: An extended framework for analaysis. Management accounting research 20, 263-282.
Frezatti, F. Braga de Aguiar, A. Guerreiro, R. &Gouvea, M.A. (2011). Does management accounting play role in planning process?Journal of Business Research, 64(3), 242-249.
Govindarajan, V. (1988). A contingency approach to strategy implementation at the business-unit level: Integrating administrative mechanisms with strategy. Academy of Management Journal, 31(4), 828-853.
Gerdin, J. (2005). Management accounting system design in manufacturing departments: An empirical investigation using a multiple contingencies approach. Accounting, Organizations and Society, 30(2), 99-126.
Greve, J, Ax, C. Bedford, D. S. Bednarek, P. Brühl, R.& Dergård, J. (2017). The impact of society on management control systems.Scandinavian Journal of Management, 33 (4), 253-266.
Haedr, A. Mehafdi, M. (2017). Accounting for management control in large Libyan companies.Athens Journal of Business and Economics, 3(3), 279-303.
Haldma, T. &Lääts, K. (2002). Contingencies influencing the management accounting practices of Estonian manufacturing companies. Management Accounting Research, 13(4), 379-400.
Jermias, J. &Gani, L. (2004). Integrating business strategy, organizational configurations and management accounting systems with business unit effectiveness: A fitness landscape approach. Management Accounting Research, 15, 179–200.
Kanwal, N. Shahnawaz Zafar, M. & Sajid, B. (2017). The combined effects of managerial control, resource commitment, and top management support on the successful delivery of information systems projects. International Journal of Project Management, 35, 1459–1465.
Merchant, K. A. &Van der Stede, W. A. (2007) Management Control Systems: Performance Measurement, Evaluation and Incentives, Harlow, Pearson Education Ltd.
Moghaddas, I. (2014). Development of modeling contemporary management accounting model, Master Thesis in Accounting, Ferdowsi University, Mashhad, Iran. (In Persian)
Rivard, A. Huff, A.L. (1988). Factors of success for end user computing. Communications of the ACM, 31(5), 552-561.
Samagaio, A. Fernandes Crespo, N. &Rodrigues (2018). Management control systems in high-tech start-ups: An empirical investigation.Journal of Business Research,89, 351-360.
Tillema, S. (2005).Towards an integrated contingency framework for MAS sophistication: Case studies on the scope of accounting instruments in Dutch power and gas companies. Management Accounting Research, 16(1), 101-129