ارزیابی وضع موجود عوامل مؤثر بر استقرار نظام حسابرسی عملکرد در نهادهای بخش عمومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری حسابرسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

موضوع و هدف مقاله: سیستم حسابرسی یکی از خرده نظام‌های فعال در نظام پاسخگویی است که نقش مهمی در ارزیابی پاسخگویی نهادهای  بخش عمومی  ایفا می‌کند. حسابرسی عملکرد به‌عنوان بخشی از سیستم حسابرسی جامع، از شیوه‌های نوین برای ارزیابی کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی منابع مالی عمومی و عملکردی دستگاه‌های اجرایی استفاده می‌کند تا در ارزیابی انواع و سطوحی از مسئولیت پاسخگویی عمومی مؤثر واقع شود. تحقق این امر مستلزم وجود عوامل مؤثر بر استقرار این نظام حسابرسی است که در پژوهشی جداگانه شناسایی شده است.
روش پژوهش: در این پژوهش، وضع موجود هریک از عوامل مؤثر بر استقرار نظام حسابرسی عملکرد با استفاده از مدل سه شاخگی ارزیابی شده است. در این پژوهش 100 نفر از اعضای دیوان محاسبات، ذیحسابان و کارشناسان وزارت امور اقتصاد و دارایی، مدیران و سرپرستان ارشد حسابرسی عملیاتی سازمان حسابرسی و رؤسای گروه حسابرسی داخلی شهرداری تهران شرکت داشته‌اند.
یافته های پژوهش: نتایج آزمون سؤالات پژوهش که با روش های آماری معتبر انجام گرفته حاکی از آن است که شرایط فعلی هیچکدام از عوامل ساختاری، رفتاری و زمینه‌ای برای استقرار نظام حسابرسی عملکرد مناسب نیستند.
نتیجه‌گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که  وضعیت موجود هیچکدام از عوامل مؤثر بر استقرار نظام حسابرسی مناسب برای استقرار این نظام نمی‌باشند. بنابراین می‌بایست به‌منظور استقرار نظام حسابرسی عملکرد در کشور توجه ویژه‌ای به بهبود این عوامل شود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Current Status of Factors Affecting the Establishment of Performance Audit System in Public Iranian Institutions

نویسندگان [English]

  • Jafar babajani 1
  • javad dostjabbaryan 2
1 Professor, Department of Accounting, Allameh Tabatabaii University, Tehran, Iran.
2 PhD. student in Auditor, Allameh Tabatabaii University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Subject and Purpose of the Article: The audit system is one of the active subsystems in the accountability system that plays an important role in evaluation of public sector institutions. As part of the comprehensive audit system, performance audit uses novel methods to evaluate performance, effectiveness, and economic gain of public and practical financial sources of executive systems in order to prove effective in evaluation of different types and levels of public accountability. Realization of this requires presence of the factors affecting establishment of this audit system, which has been identified in another study.
Research Method: In this work, the current status of the factors affecting establishment of performance audit system has been evaluated using the Triple Branch Model. 100 members of the Court of Auditors, auditors and experts of Ministry of Economy and Finance, senior managers and supervisors of operational audit of the Audit Office and presidents of Internal Audit Group of Tehran Municipality took part in the study.
Research Findings: Results of testing the study’s questions conducted by reputable statistical methods reveal that in current conditions none of the structural, behavioral, and contextual factors are suitable for establishing the performance audit system.
Conclusion, Originality and its Contribution to the Knowledge: The results from this study suggest that the current status of none of factors affecting the installation of performance auditing system are currently suitable for establishing this system. Therefore, special attention must be paid to improving these factors to establish the performance auditing system in the country.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Performance Audit System
  • Public Sector
  • Current Status Evaluation
  • Triple-Branch Model
1-  اعتباریان ، اکبر؛ عمادزاده، مصطفی؛ علی روحانی (1393) ، " رابطه حسابرسی عملکرد با کاهش فساد اداری از طریق افزایش شفافیت، بهبود پاسخگویی و ارتقای اعتماد و درستی"، فصلنامه دانش حسابرسی ، سال چهاردهم ، شماره 55،ص ص5-29.
2- ایمانی ، محمد (1394) ، " چالش های پیش روی الزامی شدن حسابرسی عملکرد در دستگاه های دولتی ایران"، فصلنامه حسابداری سلامت ، سال سوم، شماره چهارم،ص ص1-19.
3- باباجانى، جعفر (1389) ، "مزایاى اجراى حسابرسى عملکرد در کشور و نقش آن در پاسخگویى"، مجموعهمقالاتو سخنرانی‌هایهمایشحسابرسىعملکرد، پاسخگویى و ارتقای بهره‌وری، تهران، دیوان محاسبات کشور، مرکز آموزش و بهسازى منابع انسانى، چاپ اول.
4- باباجانى، جعفر. آذر، عادل. مرتضی معیری (1392) ، عوامل و محرک‌های تحول در نظام پاسخگویی مالی و عملیاتی بخش عمومی ایران، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال یازدهم شماره 37 . بهار 93 . ص 37- 1.
5- باباجانی, جعفر, دوست جباریان, جواد. (1396). الگویی برای استقرار نظام حسابرسی عملکرد در نهادهای بخش عمومی ایران. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت. (21)6. ص156-143.
6 - حساس یگانه ، یحیی،(1389) ، چالش‌های تعیین معیار در حسابرسی عملکرد ،مجموعهمقالاتو سخنرانی‌هایهمایشحسابرسىعملکرد،پاسخگویىوارتقایبهره‌وری، تهران، دیوان محاسبات کشور، مرکز آموزش و بهسازى منابع انسانى، چاپ اول.
7- حیرانی ، فروغ؛ اردکانی، سعید؛ رضا ریاحی (1392) ،  بررسی و اولویت بندی موانع و مشکلات اجرای حسابرسی عملکرد در دستگاه های دولتی استان خراسان جنوبی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد یزد، دانشکده علوم انسانی.
نظری پور, محمد. (1396). 'ضرورت استقرار حسابرسی عملکرد از دیدگاه حسابرسان بخش عمومی ، دوفصلنامه علمی - پژوهشی حسابداری دولتی. (3)2. ص92-79.
 8- میرزایی اهرنجانی ، حسن و فلورا سلطانی تیرانی، (1374) ، سازمان‌ها، سیستم‌های عقلایی، طبیعی و باز،تئوری‌های سازمانی، انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، چاپ اول.
 1- Babajani, Jafar (2010), Advantages of running performance accounting in the country and its role in responsiveness, Proceedings of the Performance Auditing, Responsiveness and Efficiency Improvement Conference,  Tehran, National Accounting Office, Center for Education and Improvement of Human Resources, 1st printing. (in persian) 
2-Babajani, Jafar, & Doostjabarian, Javad (2017), A pattern for establishing performance auditing system in the organizations of Iranian public sector, Science of auditing and management auditing, year 6, issue 21, pp. 143-156. (in persian) 
3-Babajani, Jafar, Azar, Adel, Morteza Moayeri (2013), Factors and impetuses of change in financial and operational system of Iranian public sector, Journal of Experimental Studies of Financial Accounting, year 11, issue 37, Spring 2014, pp. 1-37. (in persian) 
4-Bovens, M and  Hart, P.’t.( 2008). ‘Does Public Accountability Work? An Assessment Tool’, Public Administration, Vol.86, Iss 1, pp 225–242.
5- Chew Har Loke Suhaiza Ismail Fatima Abdul Hamid , (2016),"The perception of public sector auditors on performance audit in Malaysia: an exploratory study", Asian Review of Accounting, Vol. 24 Iss 1 pp. 90 – 104.
6-Daujotaitė, D. , & Adomavičiūtė, D. (2017). “The Role and Impact of Performance Audit in Public Governance”. In Empirical Studies on Economics of Innovation, Public Economics and Management,pp. 29-44. Springer, Cham.
7-Dietmar Weihrich (2018) "Performance auditing in Germany concerning environmental issues", Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, Vol. 9 No. 1, pp. 29-42.
8-Douglas, J. Raudla,R .( 2015). ‘The Impact of Performance Audit on Public Sector Organizations: The Case of Estonia’, Public Organization Review, First online: 07 March 2015,pp1-17.
9-Etebarian, Akbar; Emadzadeh, Mostafa; Ali Rohani (2014), The relationship between performance auditing and reducing bureaucratic corruption through increased transparency, improved responsiveness and enhanced trust and honesty, Journal of Auditing Science, year 14, issue 55, pp. 5-29.  (in persian) 
10-Ferdousi, N. (2012). “Challenges of Performance Audit in the Implementation Phase: Bangladesh Perspective”, M. A. Thesis in Public Policy and Governance Program, Department of General and Continuing Education North South University, Bangladesh.
11-Hassas Yeganeh, Yahya (2010), Challenges of criterion setting in performance auditing, Proceedings of the Performance Auditing, Responsiveness and Efficiency Improvement Conference, Tehran, National Accounting Office, Center for education and improvement of human resources, First printing. (in persian) 
12-Heyrani, Forough, & Ardakani, Said, & Reza Riahi (2013), Study and prioritization of the obstacles of running performance auditing in governmental organizations of South Khorasan, Master’s thesis, Islamic Azad University of Yazd, School of Humanities. (in persian) 
13-Imani, Mohammad (2015), Challenges facing obligation performance auditing in Iranian governmental organizations, Journal of Healthy Accounting, year 3, issue 4, pp. 1-19. (in persian) 
14-Jones, Peter, (1994).” Public sector  Auditing” .Chapman and Hall”, Second editions.
 
15-Mirzaii Ahranjani, Hassan and Flora Soltani Tirani (1995), Organizations, rational, natural and open organizations, organizational theories, Tehran University Management School Publishing, 1st printing. (in persian) 
16-Nazaripour, Mohammad (2017), Necessity of performance auditing in the view of public sector’s auditors, Science-Research Journal of Governmental Accounting, year 2, issue 3, pp. 79-92. (in persian) 
17- Reichborn, K. (2013).Does Performance auditing Matter? (Doctoral dissertatio),  University of Bergen, Norway. 
18-Reichborn, K.  ( 2013). ‘Political Accountability And Performance Audit: The Case Of The Auditor General In Norway’, Public Administration , Vol 91, Issue 3, pages 680–695.
19- Ronald, C.; Foster, T.; and F. O’ Connor (2014). “Emerging Strategies for Performance Auditing Insights from City Auditors in Major Cities in the U.S. and Canada”, The Institute of Internal Auditors Research Foundation (IIARF(.
20-Sandra, T. Henk,J  ( 2010). ‘Performance auditing Improving the quality of political and democratic processes?’, Critical Perspectives on Accounting ,Vol21 ,pp754–769.
21-Tiron, A. ( 2010). ‘Performance Audit In Public Sector Entities – A New Challenge For Eastern European Countries’, Transylvanian Review of Administrative Sciences, Vol19, pp. 126-141.