ارائه مدل ساختاری شاخص ‏های رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم‏‌‏های کنترل مدیریت در شرکت‏های دولتی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه حسابداری، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

2 استاد، گروه حسابداری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

3 دانشیار، گروه حسابداری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

موضوع و هدف مقاله: هدف اصلی از پژوهش حاضر شناسایی شاخص ‏های رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم ‏های کنترل مدیریت در جهت میزان قبول فعالیت‏های حسابداری مدیریت نوین با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا و ارائه مدل ساختاری مطلوب است.
روش پژوهش: جامعه آماری در پژوهش حاضر خبرگان هستند که برای تعیین تعداد نمونه، از روش گلوله برفی استفاده شد. به منظور گردآوری اطلاعات برای شناسایی شاخص‏ها از روش میدانی به کمک پژوهش‏های کتابخانه‏ای و مصاحبه استفاده شده است. تحلیل داده‌ها در این مطالعه با روش تحلیل تم انجام شده است. برای تحلیل محتوای کیفی از نرم‌افزار MAXQDA استفاده شده است.
یافته‏های پژوهش: در نهایت 17 معیار مشخص شدند. شناسایی نبود اطمینان راهبردی و توسعه برنامه‏های عملیاتی، جلسه‏های رودررو میان مدیران ارشد و عملیاتی، ارزیابی تعاملات مدیران، تولیدکننده اطلاعات شکل ‏دهنده اهداف مهم، پیگیری پیشرفت به سمت اهداف و نظارت بر نتایج، برنامه ‏ریزی در راستای اهداف راهبردی، بررسی عملکرد و ارزیابی پیامدها، مدیریت بر مبنای فعالیت (MBA).
نتیجه گیری،  اصالت و افزوده آن به دانش: براساس الگوی پیشنهادی، معیارهای شناسایی نبود اطمینان راهبردی، مدیریت زمان و هزینه و مدیریت ارتباطات از اصلی ‏ترین معیارهای الگوی رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت با میزان قبول فعالیت های حسابداری مدیریت نوین هستند.  با در نظر گرفتن هدف مدیریت عمومی نوین در تبدیل سازمان های بخش عمومی به سازمان‏ هایی با تمرکز بیشتر بر روی مشتری و محوریت بیشتر کیفیت، این پژوهش به شناسایی شاخص ‏های رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت در جهت میزان قبول فعالیت ‏های حسابداری مدیریت نوین پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting the structural model of interactive and diagnostic approach in the use of management control systems in Iranian state-owned companies

نویسندگان [English]

  • Alireza Farimani 1
  • Omid Pourheidari 2
  • Ahmad Khodamipour 3
1 PhD Student, Department of Accounting, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran
2 Professor, Department of Accounting, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
3 Associate Professor, Department of Accounting, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]

Subject and purpose of the article: The main purpose of the research is to identify the indicators of interactive and diagnostic approaches in the use of management control systems in order to accept the new management accounting activities using the content analysis approach and provide a favorable structural model.
Research method: The statistical population is experts and the number of samples is determined through the snowball method. Field method using library studies and interviews is used to collect data in order to identify indicators. Data is analysed through the theme analysis method. MAXQDA software is used for qualitative content analysis.
Research findings: Finally, 17 criteria are determined: identifying strategic uncertainty and developing operational plans, face-to-face meetings between senior and operational managers, valuate managers' interactions, producer of information that forms important goals, track progress towards goals and monitor results, planning in line with strategic goals, performance review and consequenses assessment, Management Based Activity (MBA).
Conclusion, originality and its contribution to the knowledge: According to the proposed model, the criteria for identifying strategic uncertainty, time and cost management and communication management are the main criteria of the interactive and diagnostic approaches model in using management control systems in order to accept the new management accounting activities. Considering the goal of modern public management in transforming public sector organizations into organizations with more customer focus and more quality focus, this research is done to identify the indicators of interactive and diagnostic approaches in the use of management control systems in order to accept the new management accounting activities.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • interactive approach
  • diagnostic approach
  • management control systems
  • management accounting techniques
  • content analysis

مراجع

  • اتشانی، مسعود، مشدئی، مجتبی، محمود زاده، علی اصغر. (1393). اولویت بندی تکنیک‌های حسابداری مدیریت در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، فصلنامه فرآیند نو، دوره 9، شماره 48، 92-79.
  • اشرف گنجوئی، اسما.، نایب زاده، شهناز. (1392). بررسی تاثیر تغییرات سیستم‏‌‏های کنترل و حسابداری مدیریت بر عملکرد سازمانی شرکت‏های تولیدی، یازدهمین همایش ملی حسابداری ایران، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، https://www.civilica.com/Paper-IAAC11-IAAC11_119.html
  • امیربیکی لنگرودی، حبیب؛ کردستانی، فرزین و رضایی، غلامرضا. (1399). الگوی یکپارچه حسابداری مدیریت توسعه پایدار، حسابداری مدیریت، بهار 1399، 13(44)، 1-21.
  • انصاری، زمیفرا و قصابی، فایزه. (1397). نقش سیستم اطلاعات حسابداری بر بهبود مزیت رقابتی صنعت بانکداری، اولین کنفرانس علمی پژوهشی دستاوردهای نوین در مطالعات علوم مدیریت، حسابداری و اقتصاد ایران، ایلام.
  • برزگر، ناهید؛ صیادی، محمد و مرادخانی، بهنام. (1398). بررسی نقش هویت های چندگانه در بروز مسأله ی نمایندگی پنهان در حسابداری مدیریت، فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری, 3(11)، 150-165
  • جامعی، رضا و کرم زاده، طاهره. (1393). بررسی نقش فناوری اطلاعات روی پیشبرد سیستم حسابداری تعهدی در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران (دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه)، پژوهش های تجربی حسابداری، پاییز 1393، 4(13).
  • جوادپور، مهران و حمیدیان، محسن. (1398). کاربرد مدل‌ Light TDABC در انتخاب سودآورترین محصولات تولیدی (مطالعه موردی: شرکت تولید محصولات لبنی هموطن)، حسابداری مدیریت، 12(41)، 36-19.
  • حاجیها، زهره و سرخانی گنجی، حمیدرضا. (1399). بررسی نقش میانجیگری حسابداری مدیریت بر رابطه بین طراحی سیستم هزینه و عملکرد شرکت، حسابداری مدیریت، 14(44)، 53-41.
  • حجازی، رضوان و رامشه، منیژه. (1392). بررسی روابط میان استراتژی تمایز، نوآوری و سیستم های کنترل مدیریت، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، پاییز 1392، 2(7)، 73-61.
  • خواجوی، شکرالله و اعتمادی جوریابی، مصطفی. (1389). بررسی عوامل مؤثر بر پیاده‌سازی موفق سیستم‏‌‏های اطلاعاتی حسابداری در شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش‌های حسابداری مالی، تابستان 1389، 2 (4).
  • داوودیان, معصومه و رحمت الله محمدی پور. (1392)، جایگاه حسابداری مدیریت در مدیریت نوین، دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین، گرگان، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی حکیم جرجانی.
  • دیانتی دیلمی، زهرا؛ علم بیگی، امیر و برزگر، مرتضی. (1395). بررسی رابطه بین کاربرد ابزارهای پیشرفته حسابداری مدیریت و ارزش افزوده اقتصادی، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، سال نهم، ص 10-1.
  • رحب دری، حسین. (1393). جایگاه و اهمیت سیستم اطلاعاتی حسابداری در سازمان، سومین کنفرانس ملی حسابداری، مدیریت مالی و سرمایه گذاری،گرگان.
  • رستمی مازویی، نعمت؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ رییس زاده، سید محمدرضا و پورزمانی، زهرا. (1398). واکاوی و تبیین اثرات کنشگران فنی و انسانی بر کارکردهای سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت با استفاده از نظریه شبکه کنشگران، حسابداری مدیریت، 12(41)، 110-91.
  • رهنمای رودپشتی، فریدون. (1387). مبانی حسابداری مدیریت: رویکرد و دیدگاه نوین، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
  • عزیزی، اصغر؛ انواری رستمی، علی اصغر؛ عبدی، رسول و رضایی، نادر. (1400). مدل‌سازی تفاوت استفاده از ‌تکنیک‌های حسابداری مدیریت بر کارایی ‌سیستم‌های کنترل مدیریت با استفاده از معادلات ساختاری و انتخاب بهترین مسیر تأثیرگذاری، 8(1)، 80-67.
  • قنبری، علی محمد؛ سرلک، نرگس و هاشمی، مهدی. (1392). نقش سیستم اطلاعات حسابداری در فرآیند تصمیم گیری مدیران شرکت ملی گاز ایران، تحقیقات حسابداری و حسابرسی تابستان 1392 شماره 18.
  • گرکز، منصور و بیگلری، بهرام. (1396). بررسی رابطه بودجه تعاملی و بودجه تشخیصی با اثر بخشی تیم و نقش اثر جمعی ادراک شده، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6(2)، 102-87.
  • محسنی، عبدالرضا و وفایی‌پور، روح‌اله. (1398). اولویت بندی عوامل موثر بر نسل سوم هزینه‏یابی بر مبنای فعالیت عملگرا (PFABC) مطالعه موردی: بیمارستان نمازی شیراز)، حسابداری مدیریت، 12(41)، 184-171.
  • ملانظری، مهناز و داور، سمانه داور. (1392). ارتباط اطلاعات حسابداری مدیریت با یادگیری سازمانی و عملکرد تولید، فصلنامه پژوهش های تجربی حسابداری، 3(9)، 145-125.
  • نیرومند، حسن و امید ایمانی خوشخو. (1395). رویکرد های نوین حسابداری مدیریت و مدیریت هزینه سازمان‏‌‏ها، اولین کنفرانس ملی مدیریت مهندسی، آستانه اشرفیه، مؤسسه آموزش عالی مهرآستان گیلان.
  • همت فر، محمود؛ همدم، هادی و وظیفه دمیرچی، قادر. (1389). تکنیکهای نوین حسابداری مدیریت ابزار مدیریت در فضای کسب و کار رقابتی، همایش بررسی راهکارهای ارتقاء مباحث حسابداری مدیریت در صنعت، دورود، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دورود.
  • وطن پرست، محمّدرضا؛ تصدّی کاری، محمّدجواد و احمدزاده لایق، نرگس. (1397). مروری بر تاریخچه و تکنیک‌های حسابداری مدیریت، چشم انداز حسابداری و مدیریت، 1(2)، 53-39.
  • Abdel-Maksoud, A., Abdallah, W. & Youssef, M. (2012). An empirical study of the influence of intensity of competition on the deployment of contemporary management accounting practices and managerial techniques in Egyptian firms, Journal of Economic and Administrative Sciences, 28(2), 84-97.
  • Abubakar, N.K., Baird Appuhami, B.A. (2017). The adoption andsuccess of contemporary management accounting practices in the public sector, Asian Review ofAccounting, 25(1) 106 – 126.
  • Agostino, D. & Arnaboldi, M. (2012). Design issues in balanced scorecards: the ‘what’ and ‘how’ ofcontrol, European Management Journal, 30(4), 327-339.
  • Amirbeyki Langroudi, H; Kurdestani, F & Rezaei, Gh. (2020). Sustainable Development Accounting Model of Sustainable Development, Management Accounting, 13(44), Spring 1399, 1-21. (in Persian)
  • Ansari, Z & Ghasabi, F. (2018). The role of accounting information system on improving the competitive advantage of the banking industry, the first scientific conference on new achievements in the study of management sciences, accounting and economics in Iran, Ilam. (in Persian)
  • Arjaliès, D.L. & Mundy, J. (2013). The use of management control systems to manage CSR strategy: a levers of control perspective, Management Accounting Research, 24(4), 284-300.
  • Asatiani, l., Uday Apte, E.P., Mikko & Rönkkö, T.S. (2020). Impact of accounting process characteristics on accounting outsourcing - Comparison of users and non-users of cloud-based accounting information systems, International Journal of Accounting Information Systems, 34, 2019, 100419.
  • Ashraf Ganjoui, A., Nayebzadeh, Sh. (2014). Investigating the Impact of Changes in Management Control and Accounting Systems on Organizational Performance of Manufacturing Companies, 11th Iran National Accounting Conference, Mashhad, Ferdowsi University of Mashhad, https://www.civilica.com/Paper-IAAC11-IAAC11_119.html. (in Persian)
  • Atshani, M., Mashdaei, M., & Mahmoudzadeh, A.A. (2014). Prioritization of Management Accounting Techniques in the National Iranian Petroleum Refining and Distribution Company Using Analytic Hierarchy Process (AHP), New Process Quarterly, 9(4)8, 92-79. (in Persian)
  • Auzair, S.M. (2015). A configuration approach to management control systems design in service organizations, Journal of Accounting & Organizational Change, Vol. 11 No. 1, pp. 47-72.
  • Ax, C., Greve, J. & Nilsson, U. (2008). The impact of competition and uncertainty on the adoption of target costing”, International Journal of Production Economics, 115(1), 92-103.
  • Azizi, A., Anvari Rostami, A.A., Abdi, R., Rezaei, N. (2021). Modeling the Difference between Using Management Accounting Techniques on Performance Management Control Systems Using Structural Equations and Choosing the Best Influence Path, 8 (1), 80-67. (in Persian)
  • Baird, K., Hu, K.J. & Reeve, R. (2011). The relationships between organizational culture, total quality management practices and operational performance, International Journal of Operations & Production Management, 31(7), 789-814.
  • Barzegar, N., Sayadi, M., & Moradkhani, B. (2019). Investigating the Role of Multiple Identities in the Occurrence of Hidden Representation in Management Accounting, Quarterly of New Research Approaches in Management and Accounting, 3(11) (2019), 150-165. (in Persian)
  • Bauer-Nilsen, K., Hill C., Trifiletti DM. Libby B., Lash DH. Lain M., Christodoulou D., Hodge C., and Showaiter TN. (2018). Evaluation of Delivery Costs for External Beam Radiation Thertapy and Brachythetapy for Locally Advanced Cervical Cancer Using Time-Driven Activity-Based Costing, International Journal of Radiation Oncology*Physics, 1(100), 88-94.
  • Bedford, D.S. & Malmi, T. (2015). Configurations of control: an exploratory analysis, Management Accounting Research, 27(1), 2-26.
  • Carlsen B, Glenton C, & Pope C. (2007). Thou shalt versus thou shalt not: a Meta synthesis of GPs attitude to clinical practice guidelines. Br J Gen.Pract, 57: 971-8.
  • Creswell J. (2005). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. 2nd ed. Oxford: Oxford University Press.
  • Davoodian, M., & Mohammadipour, R. (2013). The position of management accounting in modern management, the second national conference on modern management sciences, Gorgan, Hakim Jorjani Non-Profit Higher Education Institute. (in Persian)
  • Diyanati Deilami, Z., Elm Beigi, A., &Barzegar, M. (2016). Investigating the Relationship between the Application of Advanced Management Accounting Tools and Economic Value Added, Quarterly of Management Accounting, 9, 10-1. (in Persian)
  • Ganorkar Ashwin, B., Lakhe Ramesh, R., & Agrawal Kamalkishor, N. (2018). Impiementation of TDABC in SME: A Case Study, Journal of Corporate Accounting & Finance, 29(2): 87-113.
  • Gerkez, M., & Bigleri, B. (2017). Investigating the Relationship between Interactive Budget and Diagnostic Budget with Team Effectiveness and the Role of Perceived Collective Effect, Management Accounting and Auditing Knowledge, 6(22), 102-87. (in Persian)
  • Ghanbari, A.M., Sarlak, N., & Hashemi, M. (2013). The role of accounting information system in the decision-making process of managers of the National Iranian Gas Company, Accounting and Auditing Research Summer 2013 (18). (in Persian)
  • Grabner, I. & Moers, F. (2013). Management control as a system or a package? Conceptual and empirical issues, Accounting, Organizations and Society, 38(6), 407-419.
  • Hajiha, Z., & Sarkhani Ganji, H. (2020). Investigating the role of management accounting mediation on the relationship between cost system design and firm performance, Management Accounting, 14(44), 53-41. (in Persian)
  • Hejazi, R., & Ramsheh, M. (2013). Investigating the Relationships between Distinction Strategy, Innovation and Management Control Systems, Management Accounting and Auditing Knowledge, Fall 2013, 2(7); 61-73. (in Persian)
  • Hemmat far, M., Hamdam, H., & Vazifeh Damirchi, Gh. (2010). New Management Accounting Techniques, Management Tools in a Competitive Business Environment, Conference on Strategies for Improving Management Accounting in Industry, Doroud, Islamic Azad University, Doroud Branch. (in Persian)
  • Hiebl, M. R. W. (2018). Management accounting as a political resource for enabling embedded agency. Management Accounting Research, 38, 22–38.
  • Jamei, R., & Karamzadeh, T. (2014). Investigating the role of information technology on the development of accrual accounting system in Iran University of Medical Sciences (Kermanshah University of Medical Sciences), Empirical Accounting Research, Fall 2014, 40(13). (in Persian)
  • Jarrar, N.S. & Smith, M. (2014). Innovation in entrepreneurial organisations: a platform forcontemporary management change and a value creator, The British Accounting Review, 46(1), 60-76.
  • Javadpour, M., Hamidian, M. (2019). Application of Light TDABC model in selecting the most profitable products (Case study: Compatriot Dairy Production Company), Management Accounting, 12 (41), 19-19-36. (in Persian)
  • Khajavi, Shokrallah, & Etemadi Joriabi, Mustafa. (2010). Investigating the Factors Affecting the Successful Implementation of Accounting Information Systems in Companies Listed on the Tehran Stock Exchange, Financial Accounting Research, Summer 2010, 2(4). (in Persian)
  • Kocsis, D. (2019). A conceptual foundation of design and implementation research in accounting information systems. International Journal of Accounting Information Systems, 34, 100420. https://doi.org/10.1016/j.accinf.2019.06.003 https://doi.org/10.1016/j.accinf.2019.06.003.
  • Langfield-Smith, K. (2009), Management Accounting: Information for Creating and Managing Value, 5th ed., McGraw-Hill Higher Education, Sydney.
  • Lapsley, I. & Wright, E. (2004). The diffusion of management accounting innovations in the publicsector: a research agenda, Management Accounting Research, 15(3), 355-374.
  • Macinati, P, Anessi-Pessina, E/ Health Policy 117 (2014) 98–111. Magd, H. & Curry, A. (2003). Benchmarking: achieving best value in public-sector organisation, Benchmarking: An International Journal, 10(3), 261-286.
  • Molanazari, M., & Davar, S. (2013). The relationship between management accounting information and organizational learning and production performance, Quarterly of Experimental Accounting Research, Year 3, Number 9, 145-125. (in Persian)
  • Nimmagadda, Shastri L, Torsten Reiners, & Gary Burke. (2019). Big Data Guided Design Science Information System (DSIS) Development for Sustainability Management and Accounting, Procedia Computer Science, 112, 2017, 1871-1880.
  • Niromand, H., & Imany Khoshkho, O. (2016). New approaches to management accounting and cost management of organizations, the first national conference on engineering management, Astaneh Ashrafieh, Mehrastan Higher Education Institute, Guilan. (in Persian)
  • Nuraddeen A., Nuhu K., Baird A., & Bala A. (2017). The adoption and success of contemporary management accounting practices in the public sector, Asian Review of Accounting, 25(1) 106 – 126.
  • Peter, G., Rötzel, A., Stehle, Burkhard, P., & Katrin, H. (2019). Integrating environmentalmanagement control systems totranslate environmental strategyinto managerial performance, Journal of Accounting &Organizational Change, 15(4), 626-653.
  • Ponisciakovaa, Oľ., Gogolovaa, M., & Ivankova, K. (2015). The Use of Accounting Information System for the Management of Business Costs, Procedia Economics and Finance, 26, 418 – 422.
  • Rahb Dori, H. (2014). The position and importance of accounting information system in the organization, Third National Conference on Accounting, Financial Management and Investment, Gorgan. (in Persian)
  • Ramli, A., Sulaiman, S. & Mitchell, F. (2013). Challenges in management accounting innovation adoption: evidence from Malaysian companies, Journal of Finance and Accounting, 2 (2), 125-130.
  • Roodposhti Rahnama, F. (2008). Fundamentals of Management Accounting: A New Approach and Perspective, Tehran, Islamic Azad University, Science and Research Branch. (in Persian)
  • Rostami Mazouei, N., Rahnama Rudposhti, F., Raiszadeh, S.M.R., & Pourzamani, Z. (2019). Analysis and explanation of the effects of technical and human actors on the functions of management accounting information system using network theory of actors, management accounting, 12(41), 110-91. (in Persian)
  • Socea, A.-D. (2012). Managerial decision-making and financial accounting information. Procedia -Social and Behavioral Sciences, 58, 47-55.
  • Songini, L., Gnan, L. & Malmi, T. (2013). The role and impact of accounting in family business, Journal of Family Business Strategy, 4(2), 71-83.
  • Su, S., Baird, K. & Schoch, H. (2015). The moderating effect of organisational life cycle stages on the association between  the  interactive  and  diagnostic  approaches  to  using  controls  with organisational performance, Management Accounting Research, 26(1), 40-53.
  • Sukalova, V., & Ceniga, P. (2013). The Activity Based Costing method - the way to higher effectiveness of the transport company. Faktory prosperity podniků v lokalnim a globalnim prostredi optikou roku 2013, sbornik ze 7. Mezinarodni vědecke konference 25. rijen 2013, Praha: Oeconomica, ISBN 978-80-245-1959-3, 672-679.
  • Taleghani, F., Yekta, Z., & Nikbakht Nasrabadi, A. (2008). Adjustment Process in Iranian Women with Breast Cancer, May 2008Cancer Nursing 31(3): E32-41, DOI:10.1097/01.NCC.0000305720.98518.35.
  • Theriou, N., Loukas, A., Maditinos, D. & Šević, Ž. (2009). Management control systems and strategy: a resource based perspective. Evidence from Greece, paperpresented at the 7th International Conference on Accounting and Finance in Transition, ICAFT, London.
  • Vatanparast, M.R., Tasadikari, M.J., & Ahmadzadeh Layegh, N. (2018). A Review of the History and Techniques of Management Accounting, Accounting and Management Perspectives, 1(2), 53-39. (in Persian)

 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 مهر 1400
  • تاریخ بازنگری: 21 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 بهمن 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار