رویکرد هوش مصنوعی قانون‌گرا در تحلیل عوامل مؤثر بر تعدیل مالیات اشخاص حقوقی در نظام دادرسی مالیاتی (مطالعه موردی: امور مالیاتی خراسان جنوبی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، زاهدان، ایران.

2 استادیار، گروه حسابداری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

3 استادیار، گروه ریاضی و آمار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، زاهدان، ایران.

چکیده

موضوع و هدف مقاله: در این پژوهش عوامل مؤثر بر تعدیل مالیات تشخیصی اشخاص حقوقی در نظام دادرسی مالیاتی از طریق رویکرد هوش مصنوعی قانون‌گرا باهدف کاهش اختلاف‌ مالیاتی و وصول به‌موقع مالیات‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.
روش پژوهش: داده‌های پژوهش از طریق بانک‌های اطلاعاتی سازمان امور مالیاتی و مراجعه به پرونده‌های مالیاتی مؤدیان، گردآوری ‌شده است. جامعه آماری پژوهش شامل آن دسته از اشخاص حقوقی خراسان جنوبی است که نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی عملکرد خود اقدام نموده و مالیات آنها در مراجع حل اختلاف مالیاتی به قطعیت رسیده است. برای انتخاب نمونه از روش غربالگری استفاده گردید و با اعمال شرایط مزبور تعداد 162 شرکت، به‌عنوان نمونه نهایی انتخاب گردید.
یافته‌های پژوهش: طرح اختلاف مالیاتی به ترتیب ناشی از ”‌‌عدم رعایت آیین‌نامه تحریر دفاتر قانونی“‌‌، ”‌‌فقدان مدارک و شواهد مؤید در خصوص هزینه‌های ابرازی“‌‌ و ”‌‌مغایرت استانداردهای حسابداری با قوانین و مقررات مالیاتی“‌‌، بیشتر از سایر عوامل موجب تعدیل مالیات تشخیصی در نظام دادرسی مالیاتی می‌گردد.
نتیجه‌گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: بهره‌گیری از نتایج این پژوهش زمینه کاهش اختلاف‌های مطروحه در نظام دادرسی مالیاتی و نهایتاً شناسایی صحیح و وصول به‌موقع درآمدهای مالیاتی را فراهم می‌آورد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legalistic AI Approach in Analyzing the Factors Affecting Tax Adjustment of Legal Entities in the Tax Litigation System (Case Study: Tax Affairs of South Khorasan)

نویسندگان [English]

  • MASOUD NIKANDISH 1
  • mohamadali moradi 2
  • ali payan 3
1 PhD. Student of Accounting, Islamic Azad University, Zahedan Branch, Zahedan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Accounting, Sistan & Blouchestan University, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Mathematics and Statistics, Islamic Azad University, Zahedan Branch, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

Subject and Purpose of the Article: In this research, the factors affecting the adjustment of the diagnostic tax of legal entities in the tax litigation system have been studied through the legal-oriented artificial intelligence approach in order to reduce the tax dispute and timely collection of taxes.
Research Method: The research data has been collected through the databases of the Tax Affairs Organization and referring to the taxpayers' tax files. The statistical population of the study  includes those Legal entities of South Khorasan that have submitted their performance tax returns and their taxes have been finalized in the tax  dispute resolution authorities. Screening method was used to select the sample and 162 companies were selected as the final sample by applying the mentioned conditions.
Research Findings: Tax disputes, due to “non-compliance with the rules of writing of legal offices”‌‌, “‌‌lack of evidence of reported expenses”‌‌ and “‌‌inconsistency of accounting standards with tax laws”‌‌, respectively, more than other factors, cause the correction of diagnostic tax.
Conclusion, Originality and its Contribution to the Knowledge: Utilizing the results of this research provides the basis for reducing the disputes in the tax litigation system and ultimately the correct identification and timely collection of tax revenues.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tax Dispute
  • Tax Adjustment
  • Tax Litigation
  • Diagnostic Tax

مراجع

باقری مصطفی، توسلی نائینی منوچهر، دالمن پور محمد. تأملی در نظام دادرسی مالیاتی (اداری- قضایی) ایران و آمریکا. پژوهشنامه مالیات. ۱۳۹۸; ۲۷ (۴۴): ۴۷-۶۹.
برزگری محمدرضا، طالب نیا قدرت اله (1392)، «شناسایی و بررسی علل اختلاف بین مالیات بر سود ابرازشده و مالیات بر سود قطعی شدۀ اشخاص حقوقی غیردولتی». پژوهشنامه مالیات (نشریه علمی). ۱۳۹۲; ۲۱ (۱۸)، 31-56.
پروان عباسعلی (۱۳۹۳). «جایگاه تجدیدنظر ماهوی در نظام دادرسی مالیاتی ایران». پژوهشنامه مالیات (نشریه علمی). ۱۳۹۳؛ ۲۲ (۲۳).
پور حیدری و ﺳﺮوﺳﺘﺎنی (1392). «شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر مدیریت مالیات». مجله علمی-پژوهشی دانش حسابداری، شماره 12 بهار 1392. 4(12)، 89-110.
پور حیدری، امید و ﺳﺮوﺳﺘﺎنی، امیر (1391). «ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ویژگی‌های ﺷﺮﻛﺖ، ﻧﻮع ﺻﻨﻌﺖ و ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﻬﺎدی ﺑﺮ اﺧﺘﻼف ﻣﺎﻟﻴﺎت اﺑﺮازی و ﻗﻄﻌﻲ ﺷﺮﻛﺖ‌ﻫﺎی پذیرفته‌شده در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان».پژوهشنامه مالیات (نشریه علمی). ۱۳۹۱; ۲۰ (۱۴)، 61-78.
پور زمانی زهرا، شمسی ابوالقاسم (1388). «بررسی دلایل اختلاف بین درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌های بازرگانی و درآمد مشمول مالیات تشخیصی توسط واحدهای مالیاتی». پژوهشنامه مالیات (نشریه علمی). ۱۳۸۸; ۱۷ (۵)، 9-26.
دارابی، رؤیا، برزگر، سعید. (1397). «تأثیر اجتناب از مالیات بر رابطه بین مالکیت دولتی و محدودیت مالی شرکت‌ها». دو فصلنامه علمی-پژوهشی حسابداری دولتی، شماره 1، 55-68.
رحیمی، علیرضا و فروغی، عارف. (1398). «بررسی تأثیر اجتناب از پرداخت مالیات بر کارایی سرمایه‌گذاری».مجله علمی-پژوهشی دانش حسابداری بهمن 1398.
رستمی ولی، نوروزی عزیز اله. «بسترهای حقوقی مقابله با فساد مالیاتی». حقوق اداری. ۱۳۹۸; ۶ (۱۸):۵۵-۷۹.
شباهنگ، رضا (1387). «تئوری حسابداری»، چاپ هفتم، سازمان حسابرسی، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی.
ﺷﻤﺲ زاده، باقر؛ ذکوری، وجیه اله (1387). «شناسایی علل اختلاف بین سود مشمول مالیات ابرازی وسود مشمول مالیات قطعی اشخاص حقوقی». پژوهشنامه مالیات. ۱۶ (۲): 107-136.
طالب نیا، قدرت اله، موثق، رحمان. (1390). «علل عمده وجود اختلاف بین سود ابرازی و سود مشمول مالیات قطعی شده اشخاص حقوقی». پژوهش‌هایحسابداری مالی و حسابرسی (11) 3،133-154.
طایفه سیامک، دستگیر محسن، رضایی فرزین، علی احمدی سعید. (۱۳۹۸). «رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر اجتناب مالیاتی شرکتی». فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری.؛ ۴ (۷):۳۰۹-۳۴۱.
طجرلو، رضا، مردای، رامین. (1399). «اصول دادرسی مالیاتی در نظام حقوقی ایران و انگلستان با نگاهی به آموزه‌های فقهی». پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، 21(51), 223-242.
کرباسی یزدی، حسین، راسخ صالح، سمن. (1392). «رابطه اختلاف میان سود حسابداری و سود مأخذ محاسبه مالیات با رشد و پایداری سود».پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی 5، (20) 203-236.
ملکیان، اسفندیار و فرزاد، سروه. (1396). «تأثیر حسابرسی مالیاتی بر رابطه بین مالیات ابرازی، تشخیصی و قطعی». پژوهش‌هایحسابداری مالی و حسابرسی، 9(33)، 51-64.
منصوریان، ناصر علی، چشم پیام، بهرام. «تحلیل حقوقی – تطبیقی مراجع دادرسی مالیاتی ایران». پژوهشنامه مالیات (نشریه علمی). ۱۳۹۲; ۲۱ (۱۹)
موسوی سید یحیی، ابراهیمی کرهرودی احمد. «بررسی مشکلات و چالش‌های نظام دادرسی مالیاتی ایران». پژوهشنامه مالیات (نشریه علمی). ۱۳۹۷; ۲۶ (۳۷).
نیک‌اندیش، مسعود؛ مرادی، محمدعلی؛ پایان، علی. (1399). تأثیر‌ نوع فعالیت اشخاص حقوقی بر اختلاف بین مالیات ابرازی و مالیات قطعی (مطالعه موردی: امور مالیاتی خراسان جنوبی). دو فصلنامه علمی - پژوهشی حسابداری دولتی،6(2), 97-114 .
نیک‌اندیش، مسعود؛ مخملباف، احمد. (1396). «واکاوی تحقیقات تجربی حوزه حسابرسی نظام مالیات بر ارزش‌افزوده»، ماهنامه پژوهش‌های مدیریت و حسابداری، (40)5: 55-33.
یاوری اسدالله، ادریسیان حامد. (1397). «راهکارهایی برای کاهش اطاله دادرسی مالیات». دانشنامه حقوق اقتصادی. 1397؛ 25(13)؛ 1-26.
J, Zaimah.O, Zainol .A. and K. Mdidris. (2011). Determinants of Tax Compliance Behaviour: AProposed Model for Nigeria, International Research Journal of Finance and Economics, ISSN 1450-2887, Issue 78.
Bagheri,M. & N,Tavassoli Manouchehr. and M,Dalmanpour. A Reflection on the Tax (Administrative –Judicial) System of Iran and United States. J Tax Res. 2020; 27 (44):47-69. (in Persian).
Balakrishnan,K. Blouin. and R.Guay.(2011).Does Tax Aggressiveness Reduce Financial Reporting Transparency.
Barzegari,M.& Q,Talebnia. (2013).The Identification and Study of Causes on Difference between the Declared Profit Tax and Final Profit Tax of Non- governmental Legal Persons. taxjournal. 21 (18). (in Persian).
Darabi, R.& S. Barzegar. (2019). The Effect of Tax Avoidance on Relationship between Government ownership and Corporate Financial Constraints. Journal of Governmental Accounting and Auditing, 5(1): 55-68. (in Persian).
Dastgir, M.& N. Izadinia, Askari A, Ramezani M M.(2015). Providing a Model for Corporate Risk- based Audit Selection in Iran. taxjournal. 23 (25). (in Persian).
Gaaya, S. Lakhal, N. Lakhal, F. (2017). Does family ownership reduce corporate tax avoidance? The moderating effect of audit quality, Managerial Auditing Journal, Vol. 32 Issue: 7, pp.731-744.
Hu, N.J. (2018). Tax Avoidance, Property Rights and Audit Fees. American Journal of Industrial and Business Management, 8, 461-472.
Karbasi Yazdi, H.& S.Rasekh Saleh. (2013). Relationship between the difference between accounting profit and taxable profit based on tax growth and profit stability. Financial Accounting and Auditing Research, 5, (20) :203-236. (in Persian).
Mansourian N & B.Cheshmpayam.(2013). The Comparative - Legal Analysis of Iran’s Tax Legal Procedures system. J Tax Res. 2013; 21 (19) :107-134. (in Persian).
Malekian, E,& S.Farzad. (2017). The Impact of Tax Audit on the Relationship between Expressive, Diagnostic and Definitive Taxes, A Case Study of East, West and East and South Azerbaijan Provinces of Tehran. Financial Accounting and Auditing Research, 9 (33): 51-64. (in Persian).
Mousavi S.Y & .A.Ebrahimi Karhroudi.(2018).Examining the Problems and Challanges of the Dispute Settlement in Iran. J Tax Res. 2018; 26 (37) :73-98. (in Persian).
Morse, Geoffrey and David Williams (2000) Devises: Principles of Tax Law, London: sweet and Maxwell
M, Moradi.M & A, Payan.A.(2020). The Effect of the Type of Activity of Legal Entities on the Difference between the Declared Taxable and the Definite Taxable (Case Study: Tax Affairs of South Khorasan), Bi-Quarterly Journal of Public Accounting, 6 (2), 97-114.
Nikandish, M. & A .Makhmalbaf. (2017). Analysis of Empirical Research in the Field of Value Added Tax System Auditing, Management and Accounting Research Monthly, (40) 5:55-33. (in Persian).
A.(2014).Substantial Appeal in Iran’s Taxation Proceedings System. J Tax Res. 2014; 22 (23). (in Persian).
Pourheidari,O. & A. Sarvestani.(2013). Identify and explain the factors affecting tax management. Journal of Accounting Knowledge, No. 12 Spring. 4 (12): 89-110. (in Persian).
Pourheidari,O. & A.Sarvestani.(2012). Investigating the Effect of Firm Characteristics, Industry Type and Institutional Ownership on the Difference between Declared and Definite Tax of Firms Listed in Tehran Stock Exchange. taxjournal. 20 (14). (in Persian).
Pourzamani,Z. & A.Shamsi Jamkhaneh.(2009). Factors involved in the difference between taxable income declared by business corporations and taxable income assessed by tax authorities: Case of West Tehran Tax Affairs Head Office. taxjournal. 17 (5). (in Persian).
Rahimi, A. & A .Forughi.(2020). Investigating the Impact of Tax Avoidance on Investment Efficiency, Journal of Accounting Knowledge/ Vol. 11/ No. 2/ Summer 2020/Ser.41. (in Persian).
V & A.Nowruz. (2019).,Legal frameworks for avoiding of tax corruption. qjal. 2019; 6 (18) :55-79. (in Persian).
Shabahang, R. (2008) Accounting Theory, Seventh Edition, Auditing Organization, Accounting and Auditing Research Center. (in Persian).
Shamszadeh,B. & V, Zokoori.(2008). Identification of Factors Involved in the Differences between Declared and Final Taxable Incomes. taxjournal. 16 (2). (in Persian).
Suk, I. & Zhao, Y. (2017). Does Financial Statement Comparability Deter Aggressive Tax Avoidance? Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3065250 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3065250
STIRN(1991), Le Conseil d’ E tat, hachette, Paris.
Talebnia, G.H & R. Motashak. (2011). The main reasons for the difference between the declared profit and the taxable profit of legal entities. Financial Accounting and Auditing Research (11) 3:133-154. (in Persian).
R & Moradi.R. (2020).Principles of Tax Trial in the Legal System of Iran and UK with a Glance at Islamic Jurisprudence, Journal of Islamic Law, 21 (51), 223-242. (in Persian).
Taxation and Tariff committee, Ministray of Finance, the Republic of china (2004), Guide to ROC Taxes. China: Ministry of Finance.
Yavari Assadollah, Idrisian Hamed. (2020). " Solutions for Reducing the Time of Tax Litigation. 1397; 25 (13); 1-26. (in Persian).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 05 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 22 مهر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار