آینده پژوهی نظام مالیاتی در ایران: از منظر فرهنگی- اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، علوم انسانی، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران

2 استادیار، گروه حسابداری، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

موضوع و هدف مقاله: هدف از این پژوهش، شناسایی و ارزیابی پیشران‌های استراتژیک و آینده‌ساز در حوزه فرهنگی-اجتماعی نظام مالیاتی کشور است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر براساس نوع داده، ترکیبی؛ بر اساس هدف، کاربردی و از منظر جمع‌آوری داده، یک پژوهش توصیفی- پیمایشی است. پیشران‌های مؤثر بر نظام مالیاتی در حوزه فرهنگی- اجتماعی با استفاده از روش‌های پانل خبرگان، پرسشنامه باز، مصاحبه و دلفی فازی مثلثی شناسایی شد.
یافته‌های پژوهش: پیشران‌های زیر به عنوان پیشران‌های استراتژیک و آینده‌ساز در حوزه فرهنگی- اجتماعی نظام مالیاتی کشور شناسایی شد: 1. ایمان و اعتقاد مردم به پرداخت مالیات، 2. توجه به عدالت و انصاف، 3. استفاده مردم از خدمات متقابل، 4. تحول اساسی در چارچوب حاکمیتی، 5. شاخص‌های حکمرانی و 6. مشخص نمودن آثار پرداختی مالیات در جامعه. با توجه به نوع پراکنش در مرکز مختصات، مبین ناپایداری سیستم مورد پژوهش است.
نتیجه‌‌گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: ضرورت ایجاد مرکز آینده‌پژوهی در سازمان امور مالیاتی کشور به‌طور کلی و توجه به شاخص‌های حاکمیتی، حقوق شهروندی مالیاتی مؤدیان و حمایت حاکمیت از کلیت مالیات بدون سونگری می‌باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Futures Studies of the Tax System in Iran: A Socio-Cultural Perspective

نویسندگان [English]

  • Einollah Zamani Eskandari 1
  • Mohammadreza Mehrabanpour 2
  • Azita Jahanshad 3
1 PhD. Student in Accounting, Kish International Center, Islamic Azad University, Kish Island, Iran
2 Assistant Professor, Department of Accounting, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of Accounting, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Subject and Purpose of the Article: The purpose of this study is to identify and evaluate the effective drivers in the socio-cultural field of the country's tax system.
Research Method: The present study is based on data type, Hybrid; by purpose, Practical and from the perspective of data collection, it is a descriptive- survey research. The drivers of the country's tax system in the socio-cultural field were identified using the methods of the panel of experts, open questionnaire, interview and fuzzy triangular Delphi.
Research Findings: The following drivers were identified as effective drivers in the socio-cultural sphere of the country's tax system: 1. People's faith and belief in paying taxes, 2. Attention to justice and fairness, 3. People's use of reciprocal services, 4. Fundamental change in the framework Sovereignty, 5. Indicators of governance, and  6. Determining the effects of paying taxes in the society were identified. Which according to the type of distribution in the center of coordinates, indicates the instability and non-inferiority of the system under study.
Conclusion, Originality and its Contribution to the Knowledge: It is necessary to establish a  futures research center in the country's tax affairs organization in general and to pay attention to the governance indicators, taxpayers' tax citizenship rights, and the government's support for the general tax-free tax.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Futures studies
  • Cross-impact analysis
  • Delphi-Fuzzy
  • Socio-Cultural
  • Tax

مراجع

اصغرپور، محمدجواد. (۱۳۹۶). تصمیم‌گیری گروهی و نظریه بازی‌ها با نگرش تحقیق در عملیات. تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
ایمانی برندق؛ محمد، پیری؛ پیروز و قربانی؛ توفیق، (1394)، aبررسی عوامل موثر بر کیفیت مالیات در ایران با استفاده از رویکرد سلسله مراتبی، پژوهش های تجربی حسابداری، 20:  64-47.
بابایی، فاطمه؛ جهانگیری کلوری، حسین و پیکانی، فاطمه. (1396). بررسی تجربی پیامدها و چالش­های اجرای آزمایشی قانون مالیات بر ارزش افزوده (VAT) در نظام مالیاتی ایران. دوفصلنامه علمی – پژوهشی حسابداری دولتی، 3(2): 58 - 43.
باباجانی، جعفر؛ قربانی­زاده، وجه اله و خنکا، عبدالخالق.   (1399). آینده­پژوهی حسابداری مدیریت: از منظر آموزش و پژوهش. فصلنامه پژوهش­های تجربی حسابداری، 10(1) : 96- 77.
باباجانی، جعفر؛ ورزیده، فرخ و خنکا، عبدالخالق،  (1397). آینده­پژوهی حسابداری مدیریت: از منظر علم و فن­آوری اطلاعات، مجله حسابداری مدیریت.11(38): 138-127.
پدرام، عبدالرحیم، (1388). آینده­پژوهی، مفاهیم، روش­ها.  انتشارات مرکز آینده­پژوهی عاوم وفناوری دفاعی.
جعفری، محمدتقی، (1379). فرهنگ پیرو، فرهنگ پیشرو. موسسه تدوین و نشر آثار استاد علامه محمدتقی جعفری.
حسنی، علی. (09/11/1399)." ابعاد اجتماعی مالیات".  سایت سازمان امور مالیاتی کشور.
حیدری، محمد، قاسمی؛ وحید رنانی، محسن و محمدتقی ایمان. (1398). ارائه الگوی پارادایمی فرهنگ مالیاتی نزد مودیان مالیاتی شهر اصفهان ( پژوهش کیفی) در حوزه جامعه شناسی اقتصادی، پژوهش­های جامعه شناسی معاصر، 15: 35-1.
خزایی، سعید؛ محمودزاده، امیر (1393). روش­شناسی آینده نگاری، انتشارات پارس ضیاء، علم آفرین.
خنکا، عبدالخالق، (1397)، رساله دکتری آینده­پژوهی حسابداری مدیریت، جعفر باباجانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه علامه طباطبائی.
دیانتی، زهرا، (1396). روش تحقیق در حسابداری- راهنمای عملی برای نگارش پایان نامه و مقاله. تهران: انتشارات عدالت نوین.
زمانی اسکندری، عین اله؛ مهربان­پور، محمدرضا و جهانشاد، آزیتا. (1399). آینده­نگاری پیش­ران­های حوزه آموزش و پژوهش در نظام مالیاتی ایران - با رویکرد اقتصادی. دانش سرمایه‌گذاری، 36: 395-371. 
شوارتز، پیتر. (1382). هنر دورنگری. ترجمه عزیر علیزاده. تهران: انتشارات مرکز آینده پژوهی علوم فناوری دفاعی.
عرب مازار، علی اکبر؛ دهقانی، علی. (1398). برآورد کارایی مالیات بر درآمد مشاغل و اشخاص حقوقی، پژوهشنامه مالیات، 17(7): 64-45.
لک، جمشید؛ پورعلی، محمدرضا و منصوری راد، همت.(1399). آینده­پژوهی در تحقیقات و آموزش حسابداری،­ نشریه تحقیقات حسابداری و حسابرسی.12(45): 146-133.
محمدی، بیوک (1370). الگوهای فرهنگی. نشریه فرهنگ.
ناظمی، امیر. (1386). آینده نگاری منطقه­ای به مثابه آمایش سرزمین. اندیشکده آتی نگار.
نیک اندیش، مسعود؛ مرادی، محمدعلی و پایان، علی. (1399). تاثیر نوع فعالیت اشخاص حقوقی بر اختلاف بین مالیات ابرازی و مالیات قطعی ( مطالعه موردی: امور مالیاتی خراسان جنوبی). دوفصلنامه علمی – پژوهشی حسابداری دولتی، 6 (2): 114- 97.
نعیمی، علی؛ قبادی، فرناز. (1395). آینده­پژوهی درحوزه نظام حسابرسی با نگاهی استراتژیک بر نقش فناوری­اطلاعات. اولین کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین­پژوهشی در مدیریت، حسابداری و اقتصاد.
ACCA& IMA. (2016). Professional accountants – the future: Drivers of change and future skills. http: //www.accaglobal.com/gb/en/technicalactivities/tecnlresources.search/2016/june/professionalaccountants-the-future-report. html
 Arab Mazar, Ali Akbar, Dehghani, Ali, (2018) Estimating the efficiency of income tax on businesses and legal entities, Journal of Taxation, 17(7):45-64(in Persian).
Asgharpour, Mohammad Javad. (2017). Group decision making and game theory with an operational research approach. Tehran: University of Tehran Publishing Institute (in Persian).
Babaei, Fatemeh, Jahangiri Klori, Hossein, Peykani, Fatemeh, (2017), Experimental study of the consequences and challenges of experimental implementation of VAT law in the Iranian tax system, Journal of Public Accounting, 3 (2):43- 58.(in Persian).
Babajani, Jafar, Ghorbanizadeh, Vaja Allah and Khanka, Abdul Khaliq. (2020). The future of management accounting research: from the perspective of education and research. Journal of Experimental Accounting Research, 10 (1): 77-96. (in persian).
Babajani, Jafar, Varzideh, Farrokh and Khanka, Abdul Khaleq, (2019). Future of Management Accounting Research: From the Perspective of Information Science and Technology, Journal of Management Accounting.11 (38): 138-127. (in Persian).
Dianti, Zahra, (2016). Research Method in Accounting - A Practical Guide for Writing Dissertations and Articles. Tehran: Adalat Novin Publications (in Persian).Edward Comis (2004). “Futuring”: The exploration of the future”.
Foresight Methodologies; UNIDO;2004.
Gordon, T. J. (2012). Cross-Impact Analysis, in "Futures Research Methodology Version 3.0", The Millennium Project.
Hassani, Ali. (1/9/2021). "Social Dimensions of Taxation". http://www.intamedia.ir/Pages/Action/ShowContent/117757. (in Persian).
Heidari, Mohammad, Ghasemi, Vahid, Renani, Mohsen and Mohammad Taghi Iman (2019), Presenting a paradigm model of tax culture among taxpayers in Isfahan (qualitative research) in the field of economic sociology, Contemporary Sociological Research, 15: (1-15). (in Persian).
Imani Brandagh, Mohammad, Piri, Pirooz, Ghorbani, Tawfiq, (2015), Investigating the effect on financial quality in Iran using a hierarchical approach, Empirical Accounting Research, 20: (47-64). (in Persian).
Jafari, Mohammad Taghi, (2009). Follower culture, progressive culture. Institute for compiling and publishing the works of Allameh Mohammad Taghi Jafari. (in Persian).
Krell. E. (2013). Forecasting the Future Role of the Management, Accountant: 2020 Vision Www. Cmawebline. Org/... /Management-Accounting-Roles-And-Challenges-A....Khazaei, Saeed, Mahmoudzadeh, Amir (2013). Foresight Methodology, Pars Zia Publications, Alam Afarin. (in Persian).
Lak, Jamshid, Pourali, Mohammad Reza, Mansouri Rad, Hemmat. (2019). Future Studies in Accounting Research and Education, Journal of Accounting and Auditing Research.12 (45): 133-146(in Persian).
LOUK, Giorgio, L. (1996), Technology Foresight Guide to Concepts and Work Methods, translated by Masoud Monzavi, Defense Industries Educational and Research Institute, First Edition, Tehran.
Martin, B. R. (2000). Matching social needs and technological capabilities: research foresight and the implications for social sciences (paper presented at the OECD workshop on social sciences and innovation) [Z]. Tokyo: United Nations University.
Naimi, Ali and Ghobadi, Farnaz. (2015). Future research in the field of auditing system with a strategic view on the role of information technology. The first international conference on new research achievements in management, accounting and economics. (in Persian).
Nazemi, Amir. (2006). Regional foresight as land management. Futurist Think Tank. (in Persian).
Nikandish, Massoud, Moradi, Mohammad Ali, Payan, Ali, (2020), The effect of the type of activity of legal entities on the difference between declared tax and definitive tax (Case study: Tax Affairs of South Khorasan), Journal of Public Accounting, 6 (2): 97- 114. (in Persian).
Pedram, Abdul Rahim, (2008). Future research, concepts, methods. Publications of the Center for Future, Public Research and Defense Technology. (in Persian).
Schwartz, Peter. (2002). The Art of Foresight. Translated by Azir Alizadeh. Tehran: Defense Technology Science Futures Research Center Publications.
Talha. M. Raja. J.  B. Seetharaman. A. (2010). A New Look At Management Accounting. The journal of Applied Business Ressearch. 26(4):83-96
Zamani Eskandari, Einollah, Mehrabanpour, Mohammad Reza and Jahanshad, Azita. (2020). Foresight of education and research in the tax system of Iran - with an economic approach. Investment Knowledge, 36: 395-371. (in Persian).
Zainuddin, Z. N; Sulaiman, S. (2016). Challenges Faced by Management Accountants in The 21st Centtury. Procedia Economics and Finance. Vol, 37:(466-470).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 دی 1399
  • تاریخ بازنگری: 11 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 16 مرداد 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار