تحلیل شکاف فازی عوامل افشاء اطلاعات مربوط به‌ حسابداری توسعه پایدار با رویکرد آمیخته در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 استادیار، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

3 دانشیار، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

چکیده

موضوع و هدف مقاله: با عنایت به اهمیت مسئله توسعه پایدار، هدف پژوهش حاضر، تحلیل شکاف فازی و شناسایی عوامل افشاء اطلاعات مربوط به حسابداری توسعه پایدار، که در سال ۱۳۹۸ انجام‌ شده است.
روش پژوهش: روش پژوهش، ترکیبی از نوع متوالی- اکتشافی و هدف آن کاربردی است. با استفاده از روش تحلیل محتوا، متغیرهای اولیه، شناسایی شد؛ غربال شاخص‌ها با استفاده از تکنیک دلفی فازی و سپس به تحلیل شکاف فازی وضعیت متغیرها در شرکت‌های فعال بنا بر نظر خبرگان پرداخته شد.
یافته‌های پژوهش: ۶۰ شاخص در قالب ۴ بعد شامل عوامل زیست‌محیطی، اجتماعی، اقتصادی و راهبری، شناسایی شد. نتایج نشان می‌دهد که در تمامی موارد بین انتظارات با وضعیت مطلوب، فاصله معناداری وجود دارد. نتیجه ارزیابی اهمیت و عملکرد نیز نشان داد، شاخص‌ها در محدوده ”‌‌حیطه ضعف“‌‌ قرار دارند و از اهمیت بالا و عملکرد پایین برخوردارند.
نتیجه‌‌گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: نتایج این پژوهش بیانگر این است که با افشاء شاخص‌های اطلاعات مربوط به حسابداری توسعه پایدار، مدیران و سیاست‌گذاران امور شرکتی می‌توانند با تدوین سیاست‌ها و رهنمودهایی مناسب در حوزه حسابداری توسعه پایدار و افشای هر چه بیشتر آنها در گزارش‌های مالی، اطلاعات شفاف‌تری را در اختیار ذی‌نفعان قرار دهند، که درنهایت باعث عملکرد پایدار شرکت‌ها در بلندمدت شود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Fuzzy Gap Analysis of Sustainable Development Accounting Disclosure Factors with Mixed Approach in Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Abbasi Astamal 1
  • Mehdi Zeinali 2
  • Rasoul Baradaran Hassanzadeh 3
  • Yones Badavar Nahandi 3
1 PhD. Student, Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
3 Associate Professor, Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Subject and Purpose of the Article: Considering the importance of the issue of sustainable development, the purpose of this study is to analyze the fuzzy gap and identify the factors of disclosure of information related to sustainable development accounting, which was conducted in 2019.
Research Method: The research method is a combination of sequential-exploratory type and its purpose is applied. Using content analysis method, the initial variables were identified, Screening of indicators was done using fuzzy Delphi technique and then fuzzy gap analysis of the status of variables in active companies according to experts.
Research Findings: 60 indicators were identified in the form of 4 dimensions including environmental, social, economic and leadership factors. The results show that in all cases there is a significant gap between expectations and the desired situation. The results of the evaluation of importance and performance also showed that the indicators are in the “‌‌weakness area”‌‌ and have high importance and low performance.
Conclusion, Originality and its Contribution to the Knowledge: The results of this study indicate that by disclosing information indicators related to sustainable development accounting, managers and policy makers of corporate affairs can formulate policies and guidelines in the field of sustainable development accounting and disclose them as much as possible in financial statements, provide more transparent information to stakeholders. were eventually causes performance to be stable in the long run.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accounting
  • Sustainable Development
  • Information Disclosure
  • Content Analysis
  • Fuzzy Gap
افضلیان مند، مسعود؛ عبدالله زاده، بهناز.(1395). نقش حسابداری توسعه پایدار در حمایت از توسعه پایدار بخش صنعتی. .ماهنامه علوم انسانی اسلامی، 1 (10).
باباجانی، جعفر؛ بولو، قاسم؛ ابراهیم پور، شهرام.(1398). وضعیت پیاده‌سازی استانداردهای حسابداری مصوب سازمان حسابرسی در نهادهای بخش عمومی جمهوری اسلامی ایران. دانش حسابداری مالی، 6(2), 1-28.
حاجیان, نجمه؛ انواری رستمی، علی اصغر؛ رحمانی، علی؛ آذر، عادل.(1394). بررسی عوامل مؤثر بر سطح افشای اطلاعات شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش های حسابداری مالی، 7(1)، 71-92.
حیدرپور، فرزانه؛ قرنی، محمد.(1394). تاثیر حسابداری زیست محیطی بر شاخص های مالی و عملیاتی شرکت‌های تولیدی. پژوهشهای حسابداری مالی وحسابرسی، 7(26), 39-50.
حساس یگانه، یحیی؛ برزگر، قدرت الله.(1391). مسئولیت اجتماعی شرکت ها سیر تکامل مفاهیم و تعاریف. حسابدار رسمی ، شماره 29 ‏(10 صفحه - از 22 تا 31).
خوزین، علی؛ طالب نیا، قدرت اله؛ گرکز، منصور؛ بنی مهد، بهمن.(1397). بررسی اثر ساختار مالکیت بر توسعه سطح گزارشگری پایداری. حسابداری مدیریت، 1-13،(36)11.
خوزین، علی؛ طالب‌نیا، قدرت‌الله؛ گرکز، منصور؛ بنی‌مهد، بهمن.(1395). بررسی سطح توسعه گزارشگری مالی زیست‌محیطی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری سلامت، 5 (شماره 2)، 28-46.
زارعیان، حسین؛ حیرانی، فروغ؛ معین الدین، محمود.(1398). ارائه مدل ساختاری تفسیری شاخصه‌های مؤثر بر ریسک حسابرسی مالیاتی در طرح جامع مالیاتی. دوفصلنامه علمی - پژوهشی حسابداری دولتی، 6(1)، 97-114.
زین الدین میمند، فاطمه؛ مخمل باف، احمد؛ ابراهیمی رومنجان، مجتبی.(1396). حسابداری اجتماعی، دانش محیط ‌زیست و رفتار مسئولیت‌پذیرانۀ حسابداران. دوفصلنامه حقوق محیط زیست، 2(1)، 50-57.
دارابی، رویا ؛ اکبری، مریم.(1394). بررسی عوامل مؤثر بر اجرای حسابداری محیط زیست. پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، 6(10)، 71-84.
طالب نیا، قدرت اله؛ علیخانی، راضیه؛ مران جوری، مهدی.(1391). ارزیابی کمیت و ماهیت افشای اطلاعات حسابداری زیست محیطی و اجتماعی در ایران.  بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 43، 69-60.
عباسی استمال، محمدرضا،(1398)، ارایه مدلی برای افشا عوامل اطلاعات مربوط به حسابداری توسعه پایدار در ایران، مهدی زینالی، دانشکده افتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.
عباسی، ابراهیم؛ محمدی، فرهاد.(1391). بررسی گزارش‌گری مالی عملکرد زیست‌محیطی شرکت‌های آلاینده پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری سلامت، 1(1)، 33-46.
عبدی، مصطفی؛ کردستانی، غلامرضا؛ رضازاده، جواد.(1398). طراحی الگوی منسجم گزارشگری پایداری شرکت‌ها. پژوهش های حسابداری مالی، (11)4، 44-23.
فروغی، داریوش؛ شهشهانی، مرتضی میر شمس؛ پورحسین، سمیه.(1387). نگرش مدیران درباره‌ی افشای اطلاعات حسابداری اجتماعی: شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 15(3).
فخاری، حسین؛ ملکیان، اسفندیار؛ جفایی، منیر.(1396). تبیین و رتبه بندی مولفه ها و شاخص های گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی به روش تحلیل سلسله مراتبی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار.  فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری،۲ (۴) :۱۵۳-۱۸۷.
گل ارضی، غلام حسین؛ سعید زنگوری. (1392). بررسی رابطه بین کیفیت سود و بازده سهام با میانجی‎گری مالکیت نهادی در شرکت‎های پذیرفته‎شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی های حسابداری و حسابرسی، 72. 65-86.
مران جوری، مهدی؛ علی خانی، راضیه.(1390). تحقیق حسابدهی اجتماعی و محیطی. مجله دانش و پژوهش حسابداری، انجمن حسابداری ایران، سال هفتم، شماره24.
مهدوی، غلامحسین؛ دریائی، عباسعلی؛ خانی، رضیه؛ مرانجوری, مهدی.(1394). بررسی رابطة بین اندازه شرکت، نوع صنعت و سودآوری با افشای اطلاعات حسابداری زیست محیطی و اجتماعی. پژوهش های تجربی حسابداری، 5(1)، 87-103.
معصومی، سیدرسول؛ صالح نژاد، سیدحسن؛ ذبیحی، علی.(1397). شناسایی متغیرهای مؤثر بر میزان گزارشگری پایداری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، سال هجدهم، شماره 70،195-220.
نادری خورشیدی، علیرضا؛ سلگی، محمد.(1394). بررسی تاثیر قابلیت‌های سازمان و ساختار صنعت بر مسئولیت پذیری اجتماعی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.  مدیریت بازرگانی، 7(1)، 209-229.
نمازی، محمد؛ رجب دری، حسین؛ روستا، اعظم.(1396). تدوین الگوی توسعه پایدار اخلاق حرفه ای حسابداری. اخلاق در علوم و فناوری، 70-80.
یبلویی خمسلویی، مالک؛ ایزدی نیا، ناصر؛ عربصالحی، مهدی.(1397). تأثیر میزان شاخص‌های پایداری افشاء شده بر کیفیت سود. مجله دانش حسابداری، 9(1)، 7-34.
 
Abbasi, E. & Mohammadi, F. (2012). Investigating the financial reporting of the environmental performance of polluting companies listed on the Tehran Stock Exchange. Health Accounting, 1 (1), 33-46. ) In Persian(
Abbasi Astemal, M. (2020). Presenting a model for disclosing information factors related to sustainable development accounting in Iran, Mehdi Zeinali, Faculty of Economics, Management and Accounting, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran. (In Persian)
Abdi, M., Kurdistan, Gh. & Rezazadeh, J. (2020). Designing a coherent model for corporate sustainability reporting. Financial Accounting Research, (11) 4, 44-23. ) In Persian(
Afzalianmand, M. & Abdullahzadeh, B. (2016). The role of sustainable development accounting in supporting the sustainable development of the industrial sector, "Islamic Humanities" Monthly 1 (10). ) In Persian(
Ahmed, M.(2018). Quality of Sustainable Corporate Reporting: An Evidence from Bangladesh.
Babajani, J; Bolo, Q. & Ebrahimpour, SH. (2019). Status of implementation of accounting standards approved by the Auditing Organization in public sector institutions of the Islamic Republic of Iran. Knowledge of Financial Accounting, 6 (2), 1-28.
Bebbington, J. & Unerman, J. (2018). Achieving the United Nations Sustainable Development Goals: an enabling role for accounting research. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 31(1), 2-24. ) In Persian(
Braam, G. & Peeters, R. (2018). Corporate sustainability performance and assurance on sustainability reports: Diffusion of accounting practices in the realm of sustainable development. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 25(2), 164-181.
Bravo, F. & Reguera‐Alvarado, N. (2018). Sustainable development disclosure: Environmental, social, and governance reporting and gender diversity in the audit committee. Business Strategy and the Environment.
Chintrakarn, P., Jiraporn, P., Tong, S. & Proctor, M. (2017). Using demographic identification to estimate the effects of board size on corporate performance. Applied Economics Letters, 24(11), 766-770.
Darabi, R. & Akbari, M. (2015). Investigating the effective factors on the implementation of environmental accounting. Journal of Economics and Business, 6 (10), 71-84. ) In Persian(
Foroughi, D., Shahshahani, M. & Pourhossein, S. (2008) Managers' Attitudes Towards Disclosure of Social Accounting Information: Companies Listed on the Tehran Stock Exchange, Accounting and Auditing Reviews, Volume 15, Number 52, pp. 55-70. ) In Persian(
Fakhari, H ., Malekian, E. & jafayi, M. (2017) Explaining and ranking the components and indicators of environmental, social and corporate reporting through hierarchical analysis in companies listed on the stock exchange, Quarterly Journal of Value and Behavioral Accounting, 2 (4): 153-187 . ) In Persian(
Gol Arzi, G. & Zangouri, S. (2013). Investigating the relationship between earnings quality and stock returns with mediation of institutional ownership in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Accounting and Auditing Reviews 72. 65-86. ) In Persian(
Hasson, F., Keeney, S. & McKenna, H. (2003) Research Guidelines for the Delphi Survey Technique. Journal of Advanced Nursing, 32(4): 1008-1015.
Huang, L., Wu, J. & Yan, L. (2015). Defining and measuring urban sustainability: a review of indicators. Landscape ecology, 30(7), 1175-1193.
Haidarpour, F. & Qarni, M. (2015). The effect of environmental accounting on financial and operational indicators of manufacturing companies. Financial Accounting and Auditing Research, 7 (26), 39-50. ) In Persian(
Hasas Yeganeh, Y & Barzegar, G. (2012). Corporate Social Responsibility Evolution of Concepts and Definitions. Certified Public Accountant, No. 29 (10 pages - from 22 to 31). ) In Persian(
Hajiyan, Najmeh., Anwari Rostami, A; Rahmani, A. & Azar, A. (2015). Investigating the factors affecting the level of information disclosure of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Financial Accounting Research, 7 (1), 71-92. ) In Persian(
Jizi, M. (2017). The influence of board composition on sustainable development disclosure. Business Strategy and the Environment, 26(5), 640-655.
Joss, S. & Rydin, Y. (2018). Prospects for Standardising Sustainable Urban Development.
Kim, K. H., Kim, M. & Qian, C. (2018). Effects of corporate social responsibility on corporate financial performance: A competitive-action perspective. Journal of Management, 44(3), 1097-1118.
Khozein, A., Talebnia, G., Gerkaz, M. & Bani Mahd, B. (2017). Investigating the level of development of environmental financial reporting of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Health Accounting, 5 (No. 2), 28-46. ) In Persian(
Khozein, A., Talebnia, G., Gerkaz, M. & Bani Mahd, B. (2018). Investigating the effect of ownership structure on the development of sustainability reporting level. Management Accounting, 1-13, (36) 11. ) In Persian(
Manes-Rossi, F., Tiron-Tudor, A., Nicolò, G. & Zanellato, G. (2018). Ensuring More Sustainable Reporting in Europe Using Non-Financial Disclosure-De Facto and De Jure Evidence. Sustainability, 10(4), 1162.
Maran Jori, M. & Alikhani, R. (2011). Social and Environmental Accounting Research, Journal of Accounting Knowledge and Research, Iranian Accounting Association, Year 7, No. 24. ) In Persian(
Masoumi, S., Saleh Nejad, S. & Zabihi, A. (2015). Identification of variables affecting the level of sustainability reporting of companies listed on the Tehran Stock Exchange, Auditing Knowledge, Year 18, No. 70, 195-220. ) In Persian(
Mahdavi, G., Daryaee, A., Khani, R. & Maranjouri, M. (2015). Investigating the relationship between firm size, industry type and profitability with disclosure of environmental and social accounting information. Empirical Accounting Research, 4 (3), 87-103. ( In Persian)
Naderi Khorshidi, A. & Solgi, M. (2015). Investigating the effect of organizational capabilities and industry structure on social responsibility in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Business Management, 7 (1), 209-229. (In Persian)
Namazi, M., Rajab Dori, H. & rosta, A. (2017). Development of a model for sustainable development of professional accounting ethics. Ethics in science and technology, 70-80. ) In Persian(
Okoli, C. & pawlowski, D. (2004). The Delphi method as a research tool: anexample.design considerations and applications. Vol .42.no1, 21, 32.
Powell, C. (2003). The Delphi technique: Myths and realities. Journal of Advanced Nursing, 41(4), 376-38.
Sokil, O. (2017). Concept of Accounting for Sustainable Development. Accounting and Finance, (1), 85-92.
Thomson, I., Grubnic, S. & Georgakopolous, G. (2018). Time machines, ethics and sustainable development: accounting for inter-generational equity in public sector organizations. Public Money & Management, 38(5), 379-388.
Talebnia, G., Alikhani, R. & marjanjori, M. (2012), Assessing the Quantity and Nature of Disclosure of Environmental and Social Accounting Information in Iran, Accounting and Auditing Reviews, No. 43, 69-60. ( In Persian)
Thorbecke, E. (2017). Social accounting matrices and social accounting analysis. In Methods of interregional and regional analysis (pp. 281-332). Routledge.
Wu, C. H., & Fang, W. (2011). Combining the Fuzzy Analytic Hierarchy Process and the fuzzy Delphi method for developing critical competences of electronic commerce professional managers. Quality & Quantity, 45 (4), 751-768.
Yang, N., Li, Z. & Feng, Y. (2017). Empirical study for influencing factors on environmental accounting information disclosure in chemical industry. Chemical Engineering Transactions, 62, 1591-1596.
Yigitcanlar, T. & Teriman, S. (2015). Rethinking sustainable urban development: towards an integrated planning and development process. International Journal of Environmental Science and Technology, 12(1), 341-352.
Yablooi Khumslooi, M., Izadinia, N. & Arabsalehi, M. (2018). The effect of disclosed sustainability indicators on earnings quality. Journal of Accounting Knowledge, 9 (1), 7-34. ( In Persian)
Zareian, H., Hiyrani, F. & Moinuddin, M. (2019). Provide an interpretive structural model of the effective indicators on tax audit risk in the comprehensive tax plan. Bi-Quarterly Journal of Public Accounting, 6 (1), 97-114. (In Persian)
Zainuddin, F., Makhmal Baf, A. & Ebrahimi Romanjan, M. (2017). Social accounting, environmental knowledge and accountable behavior of accountants. Environmental rights. 4, 50-57. ( In Persian)