مدل یابی توسعه اخلاقی و تقوا در حسابداری حوزه سلامت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 دانشیار، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

3 استادیار، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

چکیده

موضوع و هدف مقاله: اخلاق در مطالعات پژوهش گران از جایگاه ویژه ای برخوردار شده است. مطالعه حاضر با بررسی تأثیر‌ شاخصه های فردی، سازمانی، رهبری موثق و روانشناختی به معرفی الگویی برای توسعه اخلاقی و تقوا درحسابداری سلامت پرداخته است.
روش پژوهش: برای این مطالعه از پرسشنامه استاندارد استفاده گردید. جامعه آماری، متمرکز بر مدیران مالی، بودجه و معاونان آنها و رؤسای امور مالی  دانشگاه های علوم پزشکی (897=N) در سال 1397 می باشد که از این بین، 269 پرسشنامه گردآوری و از طریق مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS آزمون شدند.
یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخصه های فردی با سطح معنی داری (0.011) و شاخصه های رهبری موثق با سطح معنی داری (0.004) منتج به توسعه اخلاقی می شوند. همچنین شاخصه‌های رهبری موثق با سطح معنی داری (0.004) و شاخصه های روانشناختی (صفات چهارگانه تاریک شخصیت، صفات پنجگانه شخصیت (NEO)، هوش اخلاقی و جهت گیری مذهبی) با سطح معنی داری(0.000) منتج به تقوا می شوند. به علاوه شاخصه های سازمانی (رضایت شغلی، رابطه استخدامی، مسئولیت پذیری سازمانی، نوع خدمت) و شاخصه های روانشناختی به توسعه اخلاقی و شاخصه های فردی و سازمانی به تقوا منتج نمی شوند.
نتیجه‌گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: توجه به ویژگی های مدیریتی و روانشناختی، اتخاذ سازوکارهای اجرایی در جهت تعامل بین رهبری سازمان با کارکنان زیر مجموعه خود از یک طرف و همچنین تعامل کاری بین کارکنان، ضروری به نظر می رسد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Modeling of Ethical Development and Virtue in Health Area Accounting

نویسندگان [English]

  • babak amani dadgar 1
  • Younes Badavar Nahandi 2
  • Mehdi Zeinali 3
1 Ph. D Student, Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
2 Associate Professor, Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Subject and Purpose of the Article: Ethics has a special station in the studies of researchers. The present study examined the impact of individual, organizational, authentic leadership and psychological characteristics on a model for ethical development and virtue in health accounting.
Research Method: Standard questionnaire was used for this study. The statistical population is focused on financial managers, budget and their deputies and finance chief university of medical sciences (N=897) in 2019, out of which 269 questionnaires were collected and tested through structural equation modeling in AMOS software.
Research Findings: Research findings show that individual characteristics with a significant level (0.011) and authentic leadership characteristics with a significant level (0.004) lead to ethical development. Also, the characteristics of authentic leadership with a significant level (0.004) and psychological characteristics (four dark personality traits, five personality traits (NEO), moral intelligence and religious orientation) with a significant level (0.000) lead to virtue. In addition, organizational characteristics (job satisfaction, employment relationship, organizational responsibility, type of service) and psychological characteristics do not lead to ethical development and individual and organizational characteristics do not lead to virtue.
Conclusion, Originality and its Contribution to the Knowledge: Attention to managerial and psychological characteristics is recommended in professional ethics. It is also possible to adopt executive mechanisms for the interaction between the leadership of the organization with its subordinates on the one hand and work interaction between employees on the other hand.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Ethical Development
  • Structural Equation Modeling
  • University of Medical Sciencec
  • Virtue
اسلامی، س، و مفاخری نیا، ف. (1391). «ارزیابی عوامل موثر بر اخلاق حرفه ای حسابداران: مطالعه موردی سازمان های دولتی استان کردستان-شهرستان سنندج». دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، اولین همایش ملی حسابداری و مدیریت، 27 و 28 اردیبهشت.                                   
ایزدی نیا، ن، زارع حسین آبادی، ح، و رحمانی، ح. (1395). «پذیرش اخلاقی مدیریت سود». فصلنامه اخلاق در علوم و فناوی، سال یازدهم، شماره چهار، 1-8.
ایمر، ف، و گرکز، م. (1397). «بررسی رابطه بین سه گانه تاریک شخصیت با تصمیم گیری فرصت طلبانه مدیران مالی در حسابداری». مجله پیشرفت های حسابداری دانشگاه شیراز، دوره دهم، شماره اول، پیاپی 3/74، 265-293.
براتی، م، مرادی، م، و نوغانی دخت بهمنی، م. (1396). «رابطه بین رویکرد اخلاقی نسبی گرایی، رضایت شغلی و ماکیاول گرایی بین جامعه حسابداران و حسابرسان». دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، سال دوم، شماره چهارم، 37-67.
رجب کردی، ح، وکیلی فرد، ح، سالاری، ح و امیری، ع. (1399). «شناسایی و بررسی اهمیت نظریه های اخلاقی در حسابرسی از دیدگاه خبرگان و فعالان حرفه ای». فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال پانزدهم،شماره2، 37-44.
رحیمی کاکلکی، م، بنی طالبی دهکردی، ب، و پیک فلک، ج. (1396). «عوامل موثر بر رعایت اخلاق حرفه ای حسابداران». فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال دوازدهم، شماره یک، 1-13.
رسایی کشوک، ز، آهی، ق، و منصوری، ا. (1397). «نقش سه گانه های تاریک شخصیت در ریسک پذیری رفتاری و بی تفاوتی اخلاقی دانش آموزان پسر». دو فصلنامه علمی – پژوهشی روانشناسی بالینی و شخصیت، دوره شانزدهم، شماره اول، پیاپی سی، 83-91.
رویایی، ر، و بیات، ع. (1390). «آموزش اخلاق در حسابداری: بررسی تاثیر انگیزش اخلاقی بر روی رفتار اخلاقی». تحقیقات حسابداری و حسابرسی، سال سوم، شماره نهم، 74-87.
رویایی، ر، و محمدی، م. (1394). «اخلاق و حرفه ای گرایی در حسابداری». انتشارات کتابخانه فرهنگ، چاپ سوم، ویرایش جدید.
ستایش، م، ماهر، م، و ابوالحلاج، م. (1391). «بررسی تاثیر سازه های فردی و اجتماعی بر درک اصول اخلاقی بین مدیران مالی و بودجه دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی کشور». فصلنامه حسابداری سلامت، دوره اول، شماره اول، 17-32.
عباس زاده، م، و معینی زاده، م. (1393). «تاثیر جنسیت بر درک اصول اخلاقی دانشجویان حسابداری: بررسی تطبیقی در ایران و انگلستان». پژوهش های تجربی در حسابداری، سال سوم، شماره یازدهم، 55-73.
عسگری، م. (1392). «بررسی رابطه بین مسائل اخلاقی و تصمیم گیری حسابرسان». پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، (استاد رهنما: دکتر محمد رضا عبدلی)، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی پردیس علوم و تحقیقات واحد شاهرود.
فراست کیش، ف، پیرانی، ذ، و خدابخشی کولایی، آ. (1395). «رابطه بین روانشاختی و شادکامی با جهت گیری مذهبی در دانشجویان دختر». دین و سلامت، دوره چهار، شماره یک، 36-46.
فیض آبادی، ف، طاهر آبادی، ع، و خیرالهی، ف. (1396). «نقش دیدگاه اخلاقی در تعدیل اثر رهبری اصیل بر رفتارهای ناکارآمد حسابرسان». دانش حسابرسی، سال هفدهم، شماره شصت و هفت، 185-209.
کرمی، م، قلاوندی، ح، و قلعه ای، ع. (1396). «رابطه بین اخلاق حرفه ای، رهبری اخلاقی با مسئولیت پذیری اجتماعی در مدارس». دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدرسه، دوره پنجم، شماره اول، 93-112.
کریمی، ی. (1384). «روانشناسی اجتماعی». تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، 1384، ص28.
کیاکجوری، د، و میرتقیان رودسری، م. (1395). «نقش نگرش عمومی به اخلاق در فعالیت حرفه ای کارکنان صنعت هتلداری». فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال یازدهم، شماره دو، 39-50.
گلدوست، م، طالب نیا، ق، اسماعیل زاده مقری، ع، رهنمای رودپشتی، ف و رویایی، ر. (1397). «تحلیل رابطه ادراک اخلاقی و قضاوت اخلاقی شاغلان حرفه حسابداری بخش عمومی نسبت به هشداردهی تخلفات مالی (مطالعه موردی: استان گیلان)». دوفصلنامه حسابداری دولتی، سال پنجم، شماره 1 (پیاپی 9)، 85-98.
محمد زاده، ع، و نجفی، م. (1389). «اعتبار یابی پنج بزرگ – 10 (BFI-10): ابزار بسیار کوتاه الگوی پنج عاملی شخصیت». فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 119-129.
محمودی، ا، خانی، ل، و غفاری، م. (1395). «بررسی همبستگی هوش اخلاقی و نوع دوستی با نگرش پرستاران نسبت به رعایت حقوق بیماران». مجله آموزش پرستاری، دوره پنجم، شماره دو، 49-56.                                                                                                                       
مذبوب هناء، ق. (1396). «تاثیر رهبری اصیل و فرهنگ اخلاقی بنگاه بر رفتار حسابرس». پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، (استاد راهنما: دکتر فرهاد شاه ویسی)، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی.
مرادی، م، و مرندی، ز. (1396). «بررسی تاثیر ویژگی های فردی بر قضاوت های اخلاقی دانشجویان». فرهنگ در دانشگاه اسلامی 22، سال هفتم، شماره اول، 19-32.
نادی،م، مشفقی، ن، و قاسمی، ع. (1398). «نقش تعدیل کنندگی ایدوئولوژی اخلاقی در رابطه بین رهبری اخلاقی و عدالت سازمانی با بد رفتاری سازمانی». فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری،سال چهاردهم، شماره چهار، 23- 30.
یوسفی، ر، و ایمان زاد، آ. (1397). «اعتبار یابی مدل صفات چهارگانه تاریک شخصیت». مجله روان پزشکی و روان شناسی بالینی ایران، دوره بیست و چهار، شماره دو، 190-201.
 
Abbaszadeh M & Moinizadeh M. (2015). The Impact of Gender on Understanding Accounting Students' Ethics: A Comparative Study in Iran and England. Empirical Research in Accounting; 11: 55-73. [In Persian]
Asgari M. (2013). Examining the Relationship between Ethics and Auditors' Decisions. Master Thesis in Accounting, (Supervisor: Dr. Mohammad Reza Abdoli), Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Science and Research Campus, Shahrood Branch. [In Persian]
Bailey C.D, & Thoma S.J. (2010). Revitalizing accounting ethics research in the neo-kohlbergian framework: putting the DIT into perspective. Behavioral research in accounting,22(2010)1-26.
Ballantine J, & McCourt P. (2011). The impact of ethical orientation and gender on final year understanding auditing students' ethical judgments. Accounting education,20(2011),187-201.
Barati M, Moradi M, & Noganidokhtbahmani M. (2017). The Relationship Between Ethical Approach to Relativism, Job Satisfaction and Macaulism Among the Society of Accountants and Auditors. Value and Behavioral Accounting; 4: 37-67. [ In Persian]
Barken R, Davies M.J. (2020). A relational ethic of rural home support on two gulf island communities, 1978-2018. Journal of aging studies, 7 may 2020.
Buzguva R, Kozakova R, Bar M, Skutova, M Ressner, P & Bartova P. (2019). Diffrencess in attitudes to ethic aspects of life care among patients with progressive neurological diseases and their family members. Journal of the neurological sciences 4055 (2019) 104080. Doi: 10.1016/j.jns.2019.10.418
Dimitriou CH. K, & Ducette J.P. (2018). An analysis of the key determinants of hotel employee's ethical behavior. Journal of hospitality and tourism management,34(2018),66-74.
Frasat Kish F, Pirani Z & Kolabakhshi Kolaei A. (2016). The Relationship between Psychology and Happiness with Religious Orientation in Female Students. Religion and Health, Volume Four, Number One, 36-46. [In Persian]
Feyzabadi F, Taherabadi A, & Khairollahi F. (2017). The Role of Moral Opinion in Modifying the Effect of Authentic Leadership on Inefficient Auditors' Behaviors. Audit Knowledge; 60: 185-209. [In Persian]
Imer F, & Garkaz M. (2018). Investigating the Relationship Between the Dark Triangle of Personality and the Optional Decision of Financial Managers in Accounting. Journal of Accounting Progress in Shiraz University; 10(1): 265-293. [In Persian]
Islami S, & Mafakherinia F. (2012). Evaluation of the Effective Factors on the Professional Ethics of Accountants: ACase Study of Governmental Organizations in Kurdistan Province - Sanandaj County. Islamic Azad University, Noor Branch, 1st National Conference on Accounting and Management. [In Persian]
Izadinia N, Zarehosseinabadi H, & Rahmani, H. (2017). The Ethical Acceptance of Profit Management. Journal of Ethics in Science and Technology; 4: 1-8. [In Persian]
Gardner W.L, Cogliser C.C, Davis K.M, & Dickens M.P. (2011). Authentic leadership: a review of the literature and research agend. The leadership quarterly,22(6)1120-1145.
Goldoust M, Talebnia G, Ismailzadeh Moghari A, RahnamaeRoodposhti F, & Royaei R. (2018). Analysis of the Relationship between Ethical Perception and Ethical Judgment of Public Sector Accounting Professionals in Reaching Financial Violations (Case Study: Gilan Province). Bi-Quarterly Journal of Public Accounting, Fifth Year, No. 1 (9th consecutive), 85-98. [In Persian]
Karami M, Ghalavandi H, & Qaleae A. (2018). The Relationship Between Professional Ethics, Ethical Leadership, and Social Responsibility in Schools. Journal of School Management; 5(1): 93-112. [ In Persian]
Karimi Y. (2005). social Psychology. Tehran, Payame Noor University Press, 2005, p.28. [ In Persian]
Keller C.A, Smith T.K, & Smith M.L. (2007). Do gender, educational level, religiosity and experience affect the ethical decision making of U.S. accountants? Critical perspectives on accounting,18(2007)299-314.
Kiakjouri D, & Mirtaghian Rudsari M. (2016). The role of public attitude towards ethics in the professional activity of hotel industry employees. Quarterly Journal of Ethics in Science and Technology, Year 11, Issue Two, 39-50. [In Persian]
Mahdavikhou M. (2010). An investigation into the effect of applying ethics by accountants on preparing reliable financial information, MA thesis, Islamic azad university, Hamedan branch, Iran, (2010),70-110.
Mahmoudi A, Khani L, & Ghaffari M. (2016). Correlation Between Moral Intelligence and Friendship with Nurses 'Attitudes Toward Patients' Rights. Journal of Nursing Education; 5(2): 49-56. [In Persian]
Mazbobhanaa G. (2017). Effect of Genuine Leadership and Ethical Culture of the Firm on the Auditor's Behavior. Master's Thesis for Accounting (Supervisor: Dr. Farhad Shahwisii), Faculty of Social Sciences, Razi University. [In Persian]
Mohammadzadeh, A, & Najafi M. (2010). The Big Five Validation - 10 (BFI-10): A Very Short Tool for the Five-Factor Personality Model. Educational Measurement Quarterly, 119-129. [In Persian]
Moradi M, & Marandi Z. (2017). Investigating the Impact of Individual Characteristics on Students' Ethical Judgments. Culture in Islamic University; 22: 19-32. [In Persian]
Nadi M, Mushfeghi N, & Ghasemi A. (2019). The moderating role of moral ideology in the relationship between moral leadership and organizational justice with organizational misconduct. Quarterly Journal of Ethics in Science and Technology, Fourteenth Year, No. 4, 23-30. [In Persian]
Naiyananont P, & Smuthranond T. (2017). Relationship between ethical climate, political behavior, ethical leadership and job satisfaction of operational officers in a wholesale company, Bangkok metropolitan region. Kasetsart journal of social sciences, 38,345-351.
Narvaez D. (2010). The emotional fundations of moral intelligence. New directions for child and development, 77-94.                                                                                                                                                  
Peck J.K, & Hogue M. (2018). Acting with the best of intention or not: a typology and model of impression management in leadership. The leadership quarterly, 29,123-144.                                              
Rahimikakolaki M, Banitalebidehkordi B, & Pake falak J. (2017). Factors Affecting Accountants' Professional Ethics. Journal of Ethics in Science and Technology; 1: 1-13. [In Persian]
Rajab Kurdi H, Vakili Fard H, Salari H, & Amiri, A. (2020). Identifying and examining the importance of ethical theories in auditing from the perspective of experts and professional activists. Quarterly Journal of Ethics in Science and Technology, Fifteenth Year, No. 2, 37-44. [In Persian]
Randel A.E, Galvin B.M, Shore L.M, Ehrhart K.H, Chung B.G, Dean M.A, & Ked Harnath U. (2018). Inclusive leadership: realizing positive outcomes through belonginess and being value for uniqueness. Human resource management review,28(2018)190-203.
Rasayi Kashok Z, Ahi Q, & Mansouri A. (2018). The Role of the Dark Triple Personality in Behavioral Risk Aversion and the Moral Indifference of Male Students. Two Quarterly Journal of Clinical Psychology and Personality; 1: 83-91. [In Persian]
Royaee R, & Bayat A. (2011). Ethics Education in Accounting: A Study of the Impact of Ethical Motivation on Ethical Behavior. Accounting and Auditing Research, Third Year, No. 9, 74-87. [In Persian]
Royaee R, & Mohammadi M. (2016). Ethics and professionalism in accounting. Farhang Library Publications, Third Edition, New Edition. [In Persian]
Setayesh M, Maher M, & Abualhallaj M. (2012). Investigating the Impact of Individual and Social Structures on the Understanding of the Ethical Principles Between Managers of Finance and Budget of the Universities of Medical Sciences and Health Services. Quarterly Journal of Health Accounting; 5(1): 17-32. [In Persian]
Tuncdogan A, Acar O.A, & Stam Daan. (2017). Individual differences as antecedents of leader behavior: towards an understanding of multi-level outcomes. The leadership quarterly,28,40-64.                             
Thorne L. (1998). The role of virtue in auditors' ethical decision making: an integration of cognitive developmental and virtue-ethics perspectives. Research on accounting ethics,4, (1998),291-308.    
Tormo-carbo G, Oltra V, Segui-mas E, & Klimkiewicz K. (2016). How effective are business ethics/csr courses in higher education? Social and behavioral sciences,228(2016),567-574.
Yakinah M. (2009). Exploring the relationship between ethics codes university students and the big five model of personality. Computer & education, 168(3): 190-193.              
Yip J.A, Schweitzer M.E, & Nurmohamed S. (2018). Trash-talking: competitive incivility motivates rivalry, performance, and unethical behavior. Organizational behavior and human decision processes,144(2018),125-144.  
Yousefi R, & Imanzad A. (2018). Validation of the Dark Four Character Traits Model. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Volume 24, Number Two, 190-201. [In Persian]