بررسی سودمندی لحن گزارشگری مالی در شرکت‌های دولتی با تاکید بر متن کاوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه حسابداری، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه حسابداری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه پژوهشی کسب و کار الکترونیک، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران(ایرانداک)، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف اصلی سهامداران در شرکت، افزایش بازدهی سهام می‌باشد. در این راستا اطلاعات کمی و کیفی پیرامون شرکت می‌تواند به سرمایه‌گذاران در افزایش بازدهی سهام کمک نماید لذا هدف پژوهش حاضر بررسی نقش لحن گزارشگری مالی در تبیین بازده سهام شرکت‌های دولتی با تاکید بر متن کاوی است.
روش پژوهش: به منظور بررسی تجربی این موضوع، از روش شناسی تحلیل متنی و اطلاعات 29 شرکت دولتی پذیرفته شده در بورس اواراق بهادار تهران بین سالهای 92 تا 98 استفاده شده است. شناسایی لحن موجود درگزارش‌های هیات مدیره با استفاده از روش متن‌کاوی در محیط برنامه‌نویسی R انجام گرفت. به منظور آزمون فرضیه پژوهش از آزمون مقایسه میانگین دو جامعه و با استفاده نرم افزار استتا انجام شد.
یافته‌ها: نتایج و یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد لحن گزارشگری مالی در تبیین اختلاف بازدهی سهام شرکت‌های دولتی موثر است و از نظر آماری بین بازدهی سهام شرکت‌های دولتی با لحن گزارشگری مالی مثبت و منفی اختلاف معناداری وجود دارد.
نتیجه گیری، اصالت: می‌توان با استفاده از روش‌های متن‌کاوی، به تحلیل لحن گزارشگری مالی شرکت‌ها پرداخت و به منظور افزایش بازدهی سبد سهام و انتخاب پرتفوی بهینه، شرکت‌هایی که لحن گزارشگری مالی مثبت بالا دارند را انتخاب نمود. توصیه می‌گردد که استاندارد‌گذاران توجه بیشتری به حسابرسی اطلاعات نوشتاری گزارش‌های مالی داشته باشند، زیرا در صورتی که استفاده فرصت‌طلبانه مدیران از لحن، حسابرسی نشود؛ ممکن است اعتماد استفاده‌کنندگان به پیام‌های نوشتاری گزارش‌های مالی کاهش یابد. نتایج و یافته‌های این پژوهش می‌تواند در جهت توسعه ابزارهای متن کاوی در حوزه حسابداری و مالی موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Examining the usefulness of the tone of financial reporting in state-owned companies with an emphasis on text mining

نویسندگان [English]

  • Amin Safarnezhad Boroujeni 1
  • Ali Akbar chaharmahali 2
  • jamshid peikfalak 3
  • Mohamad Rabiei 4
1 Ph. D. Student, Department of Accounting, North Tehran branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Accounting, North Tehran branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Accounting, West Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Iranian research institute for information science and technology (IranDoc), Tehran, Iran.
چکیده [English]

The main purpose of the shareholders in the company is to increase the stock returns. In this regard, quantitative and qualitative information about the company can help investors in increasing stock returns, so the purpose of this research is to investigate the role of financial reporting tone in explaining the stock returns of state-owned companies with an emphasis on text mining.
In order to empirically investigate this issue, textual analysis methodology and information of 29 state-owned companies admitted to the Tehran Stock Exchange between 1392 and 1398 have been used. Identifying the tone in the reports of the board of directors was done using the text mining method in the R programming environment. In order to test the hypothesis of the research, the average comparison test of two societies was done using Stata software.
The results of the research show that the tone of financial reporting is effective in explaining the difference in the return of shares of state-owned companies, and statistically there is a significant difference between the return of shares of state-owned companies with a positive and negative tone of financial reporting. It is recommended that standard setters pay more attention to the audit of written information of financial reports, because if managers' opportunistic use of tone is not audited; Users' confidence in the written messages of financial reports may decrease. The results and findings of this research can be effective for the development of text mining tools in the field of accounting and finance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stock returns
  • State-Owned company
  • financial reporting tone
  • text mining
بشیری منش، نازنین و اورج اوغلی، نیر. (1400). تاثیر بیش اطمینانی مدیران بر لحن گزارشگری مالی. پژوهش های مالی و رفتاری در حسابداری، 1(2 (پیاپی 2))، 81-99.
پله، مولود؛ ایزدی نیا، ناصر؛ امیری، هادی. (1398). بررسی تأثیر لحن گزارش‌های فعالیت هیئت‌مدیره بر عملکرد آتی شرکت‌ها مبتنی بر دو دیدگاه علامت‌دهی و رفتار فرصت‌طلبانه مدیران. دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری. ۴ (۸) :1-31.
پورکریم، محمد؛ جبارزاده کنگرلویی، سعید؛ بحری ثالث، جمال؛ قلاوندی، حسن. (1397). تأثیر مدیریت سود بر لحن گزارشگری مالی در نظام حسابداری ایران. پژوهش های حسابداری مالی، 10(3): 21-44.
تورچی، محمود؛ لاری دشت بیاض، محمود؛ رازدار، محمد رضا. (1400). بررسی اثر لحنِ گزارش پیش‌بینی سود بر واکنش سرمایه‌‌‌‌گذاران و پیش بینی عملکرد. دانش سرمایه‌گذاری، 10(38): 369-388.
حصاری، جواد؛ سعیدی، هادی. (1400). بررسی رابطه بین افشای داوطلبانه زبان گزارشگری مالی توسعه‌پذیر و ارزش‌گذاری بازار سهام و نقش حاکمیت شرکتی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. پیشرفت های مالی و سرمایه‌گذاری، 1(1)، 37-54.
رهنمای رود پشتی، فریدون؛ نیکو مرام، هاشم؛ نونهال نهر، علی اکبر. (1391). ارزیابی تأثیر رویکردهای قضاوتی و شناختی زبان در گزارش‌های توضیحی حسابداری، فصلنامه بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 19(2) : 47-72.
زیودار، زهره؛ فروغی، داریوش؛ کیانی، غلامحسین (1398). سنجش اقلام تعهدی از طریق گزارشهای متنی با استفاده از تکنیک رگرسیون بردار پشتیبان و رویکرد مبتنی بر لغتنامه، حسابداری مدیریت، سال سیزدهم، شماره چهل و ششم.
وفایی پور، روح اله؛ قاسمی، مصطفی و محسنی، عبدالرضا. (1401). الگوی مدیریت لحن (لحن نوشتار) و بررسی رابطه آن با خوانایی گزارشگری مالی (تحلیل مضمون و SEM). پژوهش های مالی و رفتاری در حسابداری، 2(4 (پیاپی 7))، 101-122.
شمس الدینی، کاظم؛ دانشی وحید، سیدی فاطمه. (1397). بررسی تأثیر رفتار سرمایه‌‌‌‌گذاران و مدیریت بر بازدهی سهام. دانش حسابداری، 9(2): 163-189.
طالب‌نیا، قدرت‌اله؛ فتحی، مریم (1389). ارزیابی مقایسه‌ای انتخاب پرتفوی بهینه سهام در بورس اوراق بهادار تهران از طریق مدلهای مارکویتز و ارزش در معرض خطر. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار, شماره 2(پیاپی 6)، 71-93.
عسگرنژاد نوری، باقر (1397). عوامل مؤثر در بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: رویکرد فراتحلیل ، مدیریت دارایی و تأمین مالی، سال ششم، شماره اول صص 50 – 29.
فضیلت، فرهاد؛ شاهوردیانی، شادی؛ ولی پور، هاشم. (1400). اثر تعدیلی مسئولیت اجتماعی بر ارتباط سرمایه‌گذاری و عملکرد در شرکت‌های دولتی. دوفصلنامه علمی حسابداری دولتی، (8)1.
محسنی، عبدالرضا؛ رهنمای رودپشتی، فریدون. (1398). عملکرد مالی و کارکردهای مدیریت لحن نوشتار در گزارشگری مالی. پژوهش های تجربی حسابداری، 9(4), 29-48.
مومنی، منصور؛ فعال قیومی، علی. (1394). تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS. تهران: انتشارات گنج شایگان.
میرزائی، سعیده؛ عبدلی، محمدرضا؛ کوشکی جهرمی، علیرضا. (1399). بررسی تاثیر لحن بدبینانه گزارشگری مالی بر گزارشگری مالی متهورانه: حفاظت از حقوق سهامداران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 17(65)، 109-138.
میرعلی، مهدیه؛ غلامی مقدم، فائزه؛ حصارزاده، رضا. (1397). بررسی رابطه لحن گزارشگری مالی با عملکرد آتی شرکت و بازده بازار. دانش حسابداری مالی، 5(3): 81-98.
نوربخش، عسگر؛ ایرانی جانیارلو، شهرام. (1399). مقایسه مدل سه عاملی فاما و فرنچ با مدل پنج عاملی فاما و فرنچ در پیش بینی بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، 269-251، (36)9.
Aly, D; El-Halaby, Sh; Hussainey, Kh. (2018). Tone disclosure and financial performance: evidence from Egypt", Accounting Research Journal, 31(1): 63-74.
Boudt, K; & Thewissen, J. (2019). Jockeying for position in CEO letters: Impression management and sentiment analytics. Financial Management, 48(1), 77-115.‏
Carlsson, S; Lamti, R. (2015). Tone Management and Earnings Management. School of Business, Economics and Law, Gothenburg University, Master Degree Project. No. 2015: 18.
Caserio, C; Panaro, D; & Trucco, S. (2019). Management discussion and analysis: A tone analysis on US financial listed companies. Management Decision, 58(3), 510–525.
Chao Liu, Fei Fei Wang, Wenjun Xue (2023). The annual report tone and return Comovement- Evidence from China's stock market. International Review of Financial Analysis, https://doi.org/10.1016/j.irfa.2023.102610
Davis, A. K; Piger, J. M; & Sedor, L. M. (2006). Beyond the numbers: An analysis of optimistic and pessimistic language in earnings press releases (No. 2006-005). Federal Reserve Bank of St. Louis.
Dongxiao Wu, Xuhui Peng, (2023). Beyond Corporate Financial Disclosure: Impact of Abnormal Tone on Stock Price Crash Risk in China, Academic Journal of Business & Management. ISSN 2616-5902 Vol. 5, Issue 3: 152-157, DOI: 10.25236/AJBM.2023.050323
Elrod, G. B. (2010). Is There Predictive Value In The Words Managers Use? A Key Word Analysis of The Annual Report's Management Discussion And Analysis.
Hesari, J; Saeidi, H. (2021). Investigating The Relationship between XBRL Voluntary Disclosure and Stock Market Valuation and The Role of Corporate Governance of listed companies in the Tehran Stock Exchange (TSE). Advances in Finance and Investment, 1(1), 37-54. (In Persian). 
Huang, X; Teoh, S. H; & Zhang, Y. (2014). Tone management. The Accounting Review, 89(3), 1083-1113.‏
Iatridis, G. E. (2016). Financial reporting language in financial statements: Does pessimism restrict the potential for managerial opportunism? International Review of Financial Analysis, 45: 1-17.
Kang, T; Park, D. H; & Han, I. (2018). Beyond the numbers: The effect of 10 -K tone on firms’ performance predictions using text analytics. Telematics and Informatics35(2), 370 -381.‏
Kian, A; Faghih, M; Amiri, M. (2021). The Relationship between Accounting Conservatism and Financial Reporting Readability in Public Companies. Journal of Governmental Accounting, 7(1), 129-144. (In Persian).
Kumas, A; & Cready, W. M. (2015). Aggregate Market Attention around Earnings Announcements. SSRN Electronic Journal, 1-49. Available at SSRN: https://ssrn. com/abstract, 2547936.‏
Langer, Luisa and Gamage, Gihan and Ranasinghe, Dinithi and De Silva, Daswin and Mather, Paul R; (2023). Do Emotions Matter? The Role of Manager Emotions on Stock Returns. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=4526589 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4526589
Leung, S; Parker, L; & Curtis, J. (2015). Impression management through minimal narrative disclosure in annual reports. The British Accounting Review47(3), 275-289.‏
Li, F. (2010). Textual analysis of corporate disclosures: A survey of the literature. Journal of Accounting Literature29(1), 143-165.‏
Lorsbach, T. (2019). Word Power: Content Analysis in the Presence of Competing Information. Available at SSRN 3316089.
Loughran, T; & McDonald, B. (2011). When Is a Liability Not a Liability? Textual Analysis, Dictionaries, and 10-Ks. Journal of Finance, 66: 35-65.
Melloni, G; Stacchezzini, R; & Lai, A. (2016). The tone of business model disclosure: an impression management analysis of the integrated reports. Journal of Management & Governance, 20(2): 295-320.
Mirali, M; Gholami moghaddam, F; Hesarzadeh, R. (2018). Investigation of the Relationship between Financial Reporting Tone with Future Corporate Performance and Market Return. Financial Accounting Knowledge, 5(3), 81-98. (In Persian).
Mohseni, A; Rahnamay Roodposhti, F. (2020). Financial Performance and Writing Tone Management in Financial Reporting. Empirical Research in Accounting, 9(4), 29-48. (In Persian).
Peleh M, Izadinia N, Amiri H. (2020) The Effect of Tone in Board's Activity Reports on Future Performance Based on Signaling and Opportunistic Approach. Journal of Value & Behavioral Accounting. 4 (8):1-31(In Persian).
Toorchi, M; Lari Dashtebayaz, M; Razdar, M. (2021). Investigate the Effect of Prediction Profit Reporting Tone on Investors' Reactions and Performance Prediction. Journal of Investment Knowledge, 10(38), 369-388 (In Persian).
Wolk, H. I; Dodd, J. L; & Rozycki, J. J. (2016). Accounting theory: conceptual issues in a political and economic environment. Sage Publications.‏
Wu, D. X; Yao, X; & Guo, J. L. (2021). Is Textual Tone Informative or Inflated for Firm’s Future Value? Evidence from Chinese Listed Firms. Economic Modelling, 94, 513-525.