تدوین الگوی پیش بینی ورشکستگی شرکت های دولتی با استفاده از متغیرهای کلان اقتصادی، مدیریتی، مالی و سیاسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 داتشجوی دکتری حسابداری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه حسابداری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

3 استادیار گروه حسابداری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

4 استادیار گروه اقتصاد، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

موضوع و هدف مقاله: پیشرفت فن‌آوری شتاب فزاینده‌ای به اقتصاد بخشیده و رقابت روزافزون شرکت‌ها، سودآوری را محدود و احتمال ورشکستگی را افزایش داده است .هدف این پژوهش تدوین الگویی پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌های دولتی است که در آنعلاوه بر عوامل مالی، از عوامل کلان اقتصادی ، مدیریتی، و سیاسی استفاده شود.
روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است. نمونه آماری پژوهش شامل 75 شرکت ورشکسته وغیرورشکسته دولتی در بازۀ زمانی 1388-1397 می‌باشد. با تحلیل عاملی اکتشافی44 متغیر که بیشترین تاثیر بر ورشکستگی داشتند، انتخاب و با تحلیل عاملی تاییدی، یک پرسش‌نامه به خبرگان ارسال شد.
یافته‌های پژوهش: با بررسی پرسش‌نامه‌ها و تحلیل رگرسیونی متغیرها بهترین خروجی با 8 متغیر به عنوان مدل پژوهش انتخاب شد.
نتیجه‌گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: مدل پژوهش که متکی به متغیرهای مالی، اقتصادی، مدیریتی و سیاسی می‌باشد با 92/4 درصد شرکت‌های دولتی ورشکسته و 86 درصد شرکت‌های دولتی غیر ورشکسته را شناسایی نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Develop a bankruptcy forecasting model for state-owned companies using macroeconomic, managerial, financial and political variables

نویسندگان [English]

  • jafar zarin 1
  • babak jamshidinavid 2
  • Mehrdad Ghanbari 3
  • Afshin Baghfalaki 4
1 PhD. Student of Accounting, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran.
2 Assistant Professor of Accounting, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran.
3 Assistant Professor of Accounting, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran.
4 Assistant Professor of Economics, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran.
چکیده [English]

Subject and Objective: The advancement of technology has accelerated the economy, and increasing competition from companies has limited profitability and increased the likelihood of bankruptcy. The purpose of this study is to develop a model for predicting bankruptcy of state-owned companies in which non-factors Use macroeconomic, managerial, and political finance.
Research Method: This research is of applied type. The statistical sample of the study includes 75 bankrupt and non-bankrupt government companies in the period 2019-2010.By exploratory factor analysis, 44 variables that had impact on bankruptcy were selected and by confirmatory factor analysis, a questionnaire was sent to the experts
Research Findings: By reviewing the questionnaires and regression analysis of the variables, the best output with 8 variables was selected as the research model.
Conclusion, originality and its Contribution to the knowledge: The research model, which relies on financial, economic, managerial and political variables, identified 92.4% of bankrupt state-owned companies and 86% of non-bankrupt state-owned companies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bankruptcy forecasting
  • macroeconomic variables
  • management factors
  • state-owned companies
 انواری رستمی، علی اصغر؛ شهدادی، خسرو ؛ زنجیر، محمد حسین و صادقی ، سید جلال.  (1396). تبیین نقش سرمایه فکری در کاهش احتمال ورشکستگی شرکت­ها: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش­­های مدیریت منابع سازمانی، 7 (4) ، 63-51
پورمهر، سعید. (1386). بررسی امکان سنجی استفاده از الگوهای اسپرینگیت و زمیجوسکی در پیش بینی ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران مرکزی.
پورحیدری، امید و کوبایی­حاجی، مهدی. (1389). پیش بینی بحران مالی شرکت ها با استفاده از مدل مبتنی بر تابع تفکیکی خطی، پوهش­های حسابداری مالی، 2(1)، 46 – 33.
دارایی، رویا، (1396). "ارتباط بین بحران­های مالی و ساختار سرمایه"، فصل­نامه سیاست­های مالی و اقتصادی. 4(3)، 61 – 54.
رهنمای رودپشتی، فریدون؛ نیکو مرام، هاشم و هیبتی، فرشاد. (1388). مبانی مدیریت مالی ، جلد اول، تهران، انتشارات ترمه.
رهنمای رودپشتی، فریدون؛ علی­خانی، راضیه؛ مران­جوری، مهدی. (1388). بررسی کاربرد مدل­های پیش­بینی ورشکستگی آلتمن و فالمر در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 16( 55)، 34-19.
رضایی، فرزین؛ گل دوز، مهدی. (1385). مقایسه پیش­بینی الگوهای ورشکستگی زاوگین، زیمسکی و شیراتا در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری، 30(12)، 76-61.
زراء نژاد منصور، حسین پور عبدالکریم. (1395). اثر اندازه دولت بر روی نرخ بیکاری در ایران. پژوهش های رشد و توسعه پایدار، پژوهش های اقتصادی، ۱۶ (1) ، 41-28.
ستایش، محمد حسین و اذنب، معصومه. (1396). ارائه مدلِ بهینه پیشبینی ورشکستگی با استفاده از الگوریتم علف­های هرز و ارزیابی کارآیی آن در مقایسه با مدلz آلتمن. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 11( (43 ، 55-41.
سلطانی، احسان. (1397). بورس ایران دولتی است/ رشد شاخص یعنی کاهش ارزش پول، روزنامه شرق، 17/5/1397
سعیدی، علی و آقایی، آرزو. (1388). پیش­بینی درماندگی مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده ازشبکه بیز. بررسی­های حسابداری و حسابرسی ، 16(56)، 78-59.
    شریعت­مداری، عراقی. (1394). ارائه مدلی جهت پیش­بینی بهران­های مالی در شرکت­های ایرانی، فصل­نامه مطالعات حسابداری، 16 (43)، 54-37.
عارفی، اصغر و شمس، شهاب الدین. (1390). راهنمای مدیریت مالی در اجرا، تهران، انتشارات ترمه
فطرس، محمد حسن و هوشیدری، مریم. (1395). بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت خام بر نوسانات بازدهی بورس اوراق بهادار تهران رویکرد GARCH  چند متغیره، 5 (18)، 177 – 147.
فیروزیان، محمود؛ جاوید، داریوش و نجم الدینی، نرگس. (1390). کاربرد الگوریتم ژنتیک در پیش­بینی ورشکستگی و مقایسه آن با مدل آلتمن در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران . بررسی­های حسابداری و حسابرسی 18(65)، 114-99.
غضنفری، مهدی؛ رحیمی کیا، اقبال و عسکری، علی . (1397). پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌ها مبتنی بر سیستم‌های هوشمند ترکیبی، پژوهش­های حسابداری و حسابرسی، 10(37)، 194-159
قدیری مقدم، ابوالفضل؛ غلامپورفرد، محمد مسعود و نصیرزاده، فرزانه. (1388). بررسی توانایی مدل­های پیش­بینی ورشکستگی آلتمن و اهلسون در پیش­بینی ورشکستگی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. مجله­ی دانش و توسعه، 16( 28) ،220-192.
طاوری، شبنم. (1396). ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎه داده‌ﮐﺎوی در اﻣﻮر ﻣﺎﻟﯽ و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ. مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، 3 (2)، 204- 194.
محسنی، حسین. (1393). تأثیر قیمت نفت بر بازده بازار سهام: شواهدی از کشورهای صادر کننده نفت خاورمیانه. پژوهش­های برنامه ریزی و سیاست­گذاری انرژی،  1(3)،  16-1.
مشکی میاوقی، مهدی و هاشمی سعادت. (1394). بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و احتمال وقوع ورشکستگی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش­های حسابداری، 5( 17)، 57-37.
مقدم،عبدالکریم و ملایی. (1392). مدل پیش­بینی ورشکستگی، پژوهش­های مالی در حسابداری، 1(1)، 25 – 11.
محسنی، رضا؛ رحیمیان، سمیرا. (1397). بررسی عوامل موثر بر ورشکستگی با بهره­گیری از کارایی به عنوان یک متغیر پیش­بینی کننده فصل­نامه اقتصاد مقداری 15( 2)، 130-111.
گل خندان، ابوالقاسم و علیزاده، محمد. (1395). عوامل تعیین کننده بزرگی در اندازه بخش دولتی تحت عدم اطمینان: مطالعه کشورهای عضو OIC (رویکرد میانگین مدل بیزی) ، 4(13) ، 162-127.
ناظمی اردکانی، مهدی ؛ زارع، وحید و محمدی، علی­رضا.(1396). طراحی و تبیین الگوی پیش بینی ورشکستگی شرکت ها برحسب صنایع منتخب با استفاده از الگوی درخت تصمیم، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت دارایی و تأمین مالی، 6(2)، 138-121
نبوی چاشمی، سید علی؛ احمدی، موسی و مهدوی فرح آبادی، صادق. (1389).  پیش بینی ورشکستگی شرکت­ها با استفاده از مدل لاجیت، مجله مهندسی مالی و مدیریت پرتفوی، 6(21)، 138-121.
وظیفه­ دوست، حسین و زنگنه، طیبه. (1394). ارائه مدل پیش­بینی ورشکستگی شرکت­های بورس اوراق بهادار تهران مبتنی بر مدل ترکیبی شبکه عصبی گروهی دستکاری داده­ها و الگوریتم ژنتیک، .پژوهش­های راهبردی مدیریت، 6(57)، 100-.83
 Ahmadi Kashani. SA, (2005). Presentation of Bankruptcy Forecasting Model in the Appliance Industry. M.Sc., Islamic Azad University. Central Tehran Branch, (in Persian).
 Altman  E.haldman  r  & narayana  p.(1977). Zeta  analysis: A new  model  to  Identify  bankruptcy   risk  of  corporations. Journal  of  finance 12:11- 13.
 Arefi, A; Shams, Sh .(2011). Guide to Financial Management in Execution, Tehran, Termeh Publications
Ahmadpour, A, Shahsavari, M. (2014). A study of how to exercise the powers of managers in different stages of financial distress in companies listed on the Tehran Stock Exchange, Accounting Knowledge, (19)5, (in Persian).
 
Beaver, W.H.(1966)"Financial ratios as predictors of failure". Journal of Accounting Research, 4, Empirical Research in Accounting: selected studies, (supplement).
Cao, Y.; Wan, G.; and F. Wang (2001). “Predicting Financial Distress of Chinese Listed Companies Using Rough Set Theory and Support Vector Machine”. Asia-Pacific Journal of 8
 Chen, M.-Y. (2011a). Bankruptcy prediction in firm   s with statistical and intelligent techniques and a comparison of evolutionary computation approaches. Computers & Mathematics with Applications, 62, 4514-4524
 Daraei, R.(1986). The Relationship Between Financial Crises and Capital Structure, Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, (in Persian).
Firouzian, M and Javid, D and Najmuddin, N. (2011). Application of Algorithm, Genetics in Bankruptcy Prediction and Comparison with Altman Model in Companies Listed in Tehran Stock Exchange, Accounting and Auditing Reviews (65)18 , 114-99,(in Persian).
 Fetras, M H; Hoshidari, M. (2016). The effect of crude oil price fluctuations on the volatility of returns on the Tehran Stock Exchange Multivariate GARCH approach, (18)5, 147-177,(in Persian).
 Ghazanfari, M and Rahimi K, Iqbal and Askari,A (1979)."Predicting Bankruptcy of Companies Based on Combined Intelligent Systems", Accounting and Auditing Research, Volume 10. (in Persian).
 Gol Khandan At Alizadeh, M. (2016). Strong determinants of public    sector size under uncertainty: A study of OIC member countries (Bayesian model averaging approach(,(4) 13,. 127-162, (in Persian). http://dx.doi.org/10.22055/jqe.2017.18045.1403
 Gordan, M. J. (1971). Towards theory of Financial Distress”, The Journal of Finance,. 74-56.
 Itman, L. G. (1996). Principle of Managerial Finance”, New York: Happer ciliins College
 Ghadiri Moghaddam, A and Gholampourfard, M and Nasirzadeh, F (2009), "Investigation of the ability of Altman and Ahlson Bankruptcy Prediction Models to Predict Bankruptcy of Companies Listed in the Stock Exchange" Journal Science and Development, (28) 16,. 193-220, (in Persian).
 Karami1,GH and Attaran1,N and Hosseini1,SM and Hossein,SM.(2012). Bankruptcy Prediction, Accounting Variables and Economic Development: Empirical Evidence from Iran. International Business Research,8, 147-152, (in Persian).
 Moghaddam, Abdolkarim; Malai (2013), "Bankruptcy Prediction Model", Financial Research in Accounting, (in Persian).
 Mohseni R, Rahimian, S (2015), A Study of Factors Affecting Bankruptcy Using Efficiency as a Predictive Variable Quantitative Economics Quarterly (2) 15, (in Persian).
Mohseni, Hussein (1393). The effect of oil prices on stock market returns: Evidence from Middle Eastern oil exporting countries Energy Planning and Policy Research, (3)1,  16-1, (in Persian).
 Nabavi Chashmi A, Ahmadi M& Mahdavi Farahabadi S. (2010). Corporate Bankruptcy Prediction Using Logit Model, Journal of Financial Engineering and Portfolio Management, No. 5 , (in Persian).
 Nazemi Ardakani, M; Zare, Vahid. (1296). Predicting Bankruptcy of Firms by Industry Characteristics, Accounting Research, (in Persian).
 Pourmehr, S .(2007). Feasibility Study of Using Springer and Zemojski Patterns in Bankruptcy Prediction of Companies Listed in Tehran Stock Exchange" MSc Thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, (in Persian).
 Pourheidari, O; KobaeiHaji, M (2010), Corporate Financial Crisis Prediction Using a Model Based on Linear Separation Function, Financial Accounting Research, (1) 2, 33-46(in Persian).
 Roudpashti Rahnama, F, Alikhani, R Maranjouri and Mehdi. (2009). Application of Altman and Falmer Bankruptcy Prediction Models in Companies Listed in Tehran Stock Exchange, Accounting and Auditing Reviews, (55)16, 19-34, (in Persian).
 Roodpashti rahnama, Ft Niko Maram, H and Hibati, F, (2009), Fundamentals of Financial Management, Volume One, Tehran, Termeh Publications,(in Persian).
 Rezaei, F and Gol Dose, M (2006). "Comparison of Prediction of Bankruptcy Patterns of Zavgin, Zimski and Shirata in Companies Listed in Tehran Stock Exchange",Journal of Experimental Accounting Studies, No. 30, (in Persian).
 Shariatmadari, Iraqi (2015), "Providing a Model for Predicting Financial Yields in Iranian Companies" Journal of Accounting Studies, No. 16, (in Persian).
 Saeedi, A and Aghaei, A. (2009), Predicting the financial distress of listed companies in the Tehran Stock Exchange using Bayes Network, Accounting and Auditing Reviews, (56)16, 59 - 78, (in Persian).
 Vazife Doust, H and Zanganeh, T (2015), "Presentation of Tehran Stock Exchange Bankruptcy Prediction Model Based on Combined Neural Network Model of Data Manipulation and Genetic Algorithm". Strategic Management Studies, No. 57 , 83-100, (in Persian).
 Zaranejad Mansour, Hosseinpour Abdolkarim (2016), The effect of government size on the unemployment rate in Iran. Research on Sustainable Growth and Development (Economic Research), (1)16, (in Persian).URL:http://ecor.modares.ac.ir/article-5971-18-fa.html